آندری ایلاریونو، اقتصاددان روس و مشاور پیشین ولادیمیر پوتین، بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵، ۲۱دسامبر سال ۲۰۰۵ اعلام کرد: «امسال روسیه به کشوری دیگر تبدیل شده و دیگر دموکراتیک نیست. روسیه دیگر کشوری آزاد نیست.» او یکی از ۳۴امضاکننده بیانیه ضدپوتین با عنوان «پوتین باید برود» بود که ۱۰ مارس سال ۲۰۱۰ منتشر شد. ایلاریونو از آوریل سال گذشته میلادی یکی از کارشناسان ارشد اندیشکده مرکز سیاست امنیت، مستقر در واشنگتن است. در مطلب حاضر او به چند پرسش درباره سخنرانی هفته گذشته رئیس‌جمهور روسیه و چند موضوع دیگر پاسخ می‌دهد.
نظر شما درباره سخنرانی تلویزیونی ولادیمیر پوتین چیست؟
ما باید بفهمیم چرا او این سخنان را به زبان آورد و چرا تصمیم گرفت اعلام بسیج بخشی کند و در چهار منطقه اشغال‌شده از سوی نیروهای روسیه همه‌پرسی برگزار کند. همچنین باید بفهمیم چرا او بار دیگر تهدید کرده که از سلاح هسته‌ای استفاده خواهد کرد. تمام این تصمیم‌ها طی سه‌روز یعنی بین ۱۹ تا ۲۱ سپتامبر اعلام شد. تمام این تصمیم‌ها با سیاستی که پوتین تاکنون داشته و برنامه‌های قبلی او در تضاد قرار دارد. برای مثال انتظار می‌رفت همه‌پرسی پایان سال‌جاری یا سال آینده برگزار شود؛ اما ناگهان کرملین فرمان داد که فورا باید همه‌پرسی برگزار شود؛ یعنی در فاصله چند روز از ۲۳ تا ۲۷سپتامبر. این نوع همه‌پرسی حتی با استانداردهای کرملین و استانداردهای همه‌پرسی سال ۲۰۱۴ کریمه، ساختگی و تقلبی محسوب می‌شود. باید برای تمام این تصمیم‌ها توضیحی پیدا کرد.
آیا این تصمیم‌ها نشانه وحشت کرملین است؟
من وحشتی مشاهده نمیکنم. به عقیده من حملات نیروهای اوکراینی نمی‌‌‌تواند دلیلی برای تغییر در تصمیم‌های پوتین و طرز فکر او باشد. تمام این تصمیم‌ها طی سه‌روز اعلام شد؛ یعنی بین نوزدهم تا بیست‌ویکم سپتامبر؛ این یعنی آن تصمیم‌ها، یکی دو روز قبل در کرملین گرفته شدند؛ یعنی روزهای هفدهم و هجدهم سپتامبر.
بیشتر بخوانید : صف تقاضای وام تولید نسبت به ۱۴۰۰ طولانی‌تر شد
در آن روزها چه اتفاقی افتاد؟
به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل، گفت‌وگویی است که پوتین در نشست سازمان همکاری شانگهای داشته است. ظاهرا در آن نشست، او گفت‌وگوهایی با رهبران دیگر داشته که او را مجبور کرده است تمام آن تصمیم‌ها را بگیرد و موثرترین گفت‌وگوی پوتین، با رئیس‌جمهور چین انجام شد. به نظر می‌رسد او به پوتین مطالبی گفته که او را مجبور کرده است رویکرد خود را در قبال جنگ اوکراین و برنامه‌‌‌اش برای همه‌پرسی تغییر دهد و تهدید کند، در صورت لزوم از سلاح هسته‌ای استفاده خواهد کرد.
آیا می‌توانید حدس بزنید رئیس‌جمهور چین چه چیزی به پوتین گفته است؟
نمی‌دانم؛ اما بر مبنای برخی اخبار منتشرشده و زبان بدن آنها، بعید نیست رئیس‌جمهور چین به پوتین گفته باشد، هر چه زودتر جنگ اوکراین را به پایان برساند؛ یعنی قبل از نشست کنگره ملی حزب کمونیست چین در ماه جدید میلادی. جنگ علیه اوکراین و پیروز نشدن روسیه در این جنگ که هفت‌ماه طول کشیده، عاملی برای نارضایتی چین است که سبب می‌شود رئیس‌جمهور این کشور قبل از مهم‌ترین رویداد زندگی‌اش، ضعیف به نظر برسد. اما شی جین پینگ اجازه نخواهد داد ضعیف به نظر برسد.
بسیج بخشی از نیروهای ذخیره چه تاثیری بر جنگ روسیه خواهد داشت؟
این تصمیم نشانه‌ای روشن از تغییر رادیکال در استراتژی پوتین طی چند ماه اخیر است. قبل از نشست سازمان همکاری شانگهای، پوتین آماده بود برای مدتی طولانی، حتی چند سال، به جنگ در اوکراین ادامه دهد. تصمیم روزهای اخیر او نشان می‌دهد که آن استراتژی تغییر کرده است. این تصمیم‌ها به معنای شکست یا ضعف پوتین نیستند، بلکه نشانه وابستگی او به رئیس‌جمهور چین هستند. به عقیده من، پوتین دیر یا زود شکست خواهد خورد. فقط نمی‌دانیم چه وقت چنین خواهد شد و بهایی که پرداخته می‌شود چقدر است.
در روزهای اخیر تظاهراتی علیه جنگ اوکراین در چند شهر روسیه برگزار شده و بیش از ۱۳۰۰ نفر از سوی پلیس بازداشت شده‌اند. آیا این تظاهرات‌ها به نتیجه خواهند رسید؟ آیا تصمیم‌های جدید پوتین، مقاومت در برابر جنگ را در درون روسیه شدت می‌‌‌بخشد؟
فکر نمیکنم چنین شود. خارج از روسیه خیلی‌ها همواره فراموش می‌کنند که رژیم حاکم بر روسیه یک‌رژیم استبدادی است و در طول تاریخ، هیچ‌گاه هیچ رژیم استبدادی با تظاهرات آرام سرنگون نشده یا حتی تغییر مسیر نداده است.
