امین تارُخ (۲۰ مرداد ۱۳۳۲ – ۲ مهر ۱۴۰۱) بازیگر ایرانی بود. او فعالیتش را پیش از انقلاب ۱۳۵۷ در تئاتر آغاز کرد و اولین حضورش در سینما مربوط به بازی در مرگ یزدگرد (۱۳۶۰) بود. او چهرههای تاریخی مانند حسن جوری در مجموعهٔ سربداران (۱۳۶۲) و ابن سینا در مجموعهٔ بوعلی سینا (۱۳۶۴) را به تصویر کشیدهاست. تارخ برای نقشآفرینی در ماه و خورشید (۱۳۷۵) برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. دیگر نقشهای برجستهاش عبارتند از: سرب (۱۳۶۷)، مادر (۱۳۶۸)، سارا (۱۳۷۱)، معصومیت ازدسترفته (۱۳۸۲) و پرونده هاوانا (۱۳۸۴)
زندگی و فعالیت هنری
امین تارخ ۲۰ مرداد ۱۳۳۲ در محلهٔ «سردوزک» شیراز متولد شد. پدرش در شش سالگی از شیراز به سیستان و بلوچستان منتقل شد. پس از سه سال مجدداً به همراه خانواده به شیراز بازگشت و به تحصیلات خود ادامه داد. در سال ۱۳۵۱ به دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۱۳۵۶ از دانشکدهٔ هنرهای نمایشی دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. او تحصیلات تکمیلی خود را در سال ۱۳۶۳ با کسب مدرک فوق لیسانس در رشتهٔ مدیریت فرهنگی به پایان برد.
امین تارخ بازیگری صاحب سبک بود و به عنوان هنرپیشه آزاد به فعالیت می پرداخت. او نقشهای مختلف و مهمی را در فیلمها، سریالهای تلویزیونی و تئاتر ایفا کرد. وی هم به عنوان هنرپیشه و هم به عنوان عضو هیئت داوری در جشنوارههای ملی مختلف و همینطور به عنوان عضو هیئت مدیره خانه سینما حضوری فعال داشت. او همچنین به عنوان میهمان به جشنوارههای مسکو، ژاپن و آلمان دعوت شده بود.
او در سال ۱۳۷۳ نخستین مدرسهٔ بازیگری را به نام کارگاه آزاد بازیگری در تهران تأسیس کرد که یکی از مؤسسات آموزش بازیگری سینما در ایران محسوب میشود. تعدادی از فارغالتحصیلان کارگاه آزاد بازیگری تا سال ۱۳۸۷، جوایز هنرپیشهٔ برتر در رویدادهای مختلف را به خود اختصاص دادهاند.
دانشآموختگانی مانند: حبیب رضایی، مهتاب کرامتی، ترانه علیدوستی، شهاب کسرایی، پوریا پورسرخ، مریم بوبانی، بیتا بادران، غزل صارمی، مجید مشیری، رامین راستاد، مهدی امینیخواه، شبنم مقدمی، شهرام قائدی، بیتا سحرخیز، شهناز شهبازی، مینا احمدوند، پاشا رستمی، فرانک حیدریان و مجید واشقانی از این مؤسسه وارد عرصه بازیگری شدهاند و این مؤسسه در سال ۱۳۷۹ اقدام به برقراری ارتباط با سایر مدارس بینالمللی آموزش بازیگری کرد و امین تارخ به مرکز فیلیندرز درامای استرالیای جنوبی دعوت شد. او دو سال نیز به عنوان مدرس در این دانشگاه تدریس کرد.
بیشتر بخوانید : تورم ماهیانه ۳.۵درصدی مسکن در شهریور ماه ۱۴۰۱
تارخ در سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر در ۱۳۹۵
تارخ از سال ۱۳۷۶ به عنوان یکی از چهرههای برتر احیای تئاتر ایران شناخته شد. او در هجدهمین جشنوارهٔ تئاتر و فیلم فجر هم به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران و هم به عنوان یکی از کارگردانهای هنری حضور یافت. امین تارخ در سال ۱۳۷۸ موفق به دریافت لوح افتخار «هنرمند ملی» شد.
کارنامهٔ هنری
سینما
سال تولید | نام فیلم | کارگردان | نقش |
---|---|---|---|
۱۳۶۰ | مرگ یزدگرد | بهرام بیضایی | |
۱۳۶۳ | سربداران | محمدعلی نجفی | |
۱۳۶۵ | چمدان | جلال مقدم | |
۱۳۶۶ | پرنده کوچک خوشبختی | پوران درخشنده | آقای سهرابی |
۱۳۶۶ | پاییزان | رسول صدرعاملی | |
۱۳۶۷ | سرب | مسعود کیمیایی | دانیال |
۱۳۶۸ | مادر | علی حاتمی | جلال الدین. جوانی پدر |
جستجوگر | محمد متوسلانی | ||
۱۳۷۰ | شقایق | مجید قاریزاده | احمد |
دلشدگان | علی حاتمی | طاهر | |
۱۳۷۱ | مجسمه | ابراهیم وحیدزاده | بهرام شیرازی |
سارا | داریوش مهرجویی | حسام | |
۱۳۷۲ | آنها هیچکس را دوست ندارند | جعفر سیمایی | |
۱۳۷۳ | آرزوی بزرگ | خسرو شجاعی | نویسنده |
۱۳۷۴ | ماه و خورشید | محمدحسین حقیقی | |
شیخ مفید | فریبرز صالح و سیروس مقدم | ||
توطئه | علی قویتن | ||
۱۳۷۶ | هفت سنگ | عبدالرضا نواب صفوی | |
قاعده بازی | |||
ساغر | سیروس الوند | ||
۱۳۷۷ | عشق + ۲ | رضا کریمی | |
۱۳۸۳ | رازها | محمدرضا اعلامی | پیام صادقی |
۱۳۸۴ | پرونده هاوانا | علیرضا رئیسیان | محسن پژمان |
پابرهنه در بهشت | بهرام توکلی | ||
۱۳۸۵ | ساعت ۲۵ | مسعود آبپرور | |
رئیس | مسعود کیمیایی | سرهنگ رضا | |
۱۳۸۸ | زمهریر | علی روئینتن | |
باغ قرمز | امیر سماواتی | ||
۱۳۹۵ | پشت دیوار سکوت | مسعود جعفری جوزانی | پدر ستاره |
بنبست وثوق | حمید کاویانی |
به عنوان تهیهکننده
۱۳۷۹ – نوبت دوم
۱۳۸۱ – کودکانه
مجموعه تلویزیونی
سال | نام مجموعه | کارگردان | پخش |
---|---|---|---|
۱۴۰۰ | خسوف | مازیار میری | شبکه نمایش خانگی |
۱۳۹۹ | آقازاده | بهرنگ توفیقی | شبکه نمایش خانگی |
۱۳۹۷ | رهایم نکن | محمدمهدی عسگرپور | رمضان ۱۳۹۷ شبکه ۳ |
۱۳۹۶ | سایهبان | جمشید محمودی | زمستان ۱۳۹۶ شبکه ۲ |
۱۳۹۳ | گاهی به پشت سر نگاه کن | مازیار میری | رمضان ۱۳۹۴ شبکه ۲ |
۱۳۸۹ | جراحت | محمدمهدی عسگرپور | شبکهٔ ۳ |
۱۳۸۸ | خستهدلان | سیروس الوند | شبکه یک |
۱۳۸۷–۱۳۹۳ | راه شیری | سامان مقدم | شبکه دو |
۱۳۸۶ | اغما | سیروس مقدم | شبکه اول رمضان ۱۳۸۶ |
۱۳۸۲ | معصومیت از دست رفته | داود میرباقری | ۱۳۸۲ شبکه سوم |
۱۳۸۱ | سفر سبز | محمدحسین لطیفی | ۱۳۸۱ شبکه ۳ |
۱۳۸۰ | باران عشق | احمد امینی | شبکه تهران |
۱۳۷۷–۱۳۷۶ | هفتسنگ | سید عبدالرضا نوابصفوی | شبکه ۲ |
۱۳۷۳ | شیخ مفید | سیروس مقدم | شبکه ۲ |
۱۳۷۲–۱۳۷۱ | آپارتمان | اصغر هاشمی | شبکه ۱ |
۱۳۷۱ | محکمه عدالت | حسن هدایت | شبکه ۱ |
۱۳۶۴ | بوعلی سینا | کیهان رهگذار | شبکه ۲ |
۱۳۶۲–۱۳۶۰ | سربداران | محمدعلی نجفی | شبکه ۱ |
۱۳۵۶ | ارثیه ایرانی | محمود محمد یوسف | تلویزیون ملی ایران |
۱۳۵۵ | تلهتئاتر «لازارتی، ببر گراز دندان» | ||
۱۳۵۵–۱۳۵۴ | شهر من، شیراز | شاهرخ ذوالریاستین | تلویزیون ملی ایران |
برنامههای تلویزیونی
- گپ
- خندوانه
- دورهمی
جوایز و انتخابها
- جایزه بهترین بازیگر نقش اصلی مرد از جشنواره بینالمللی فیلم جاده ابریشم Silk Road (ایرلند) برای فیلم سینمایی «بنبست وثوق» به کارگردانی حمید کاویانی ۱۳۹۷
- کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد (پرونده هاوانا)
- لوح تقدیر بازیگر نقش اول مرد مجله گزارش فیلم (مجسمه) – سال ۱۳۷۲
- دوره ۱۵ جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) – سال ۱۳۷۵
- دوره ۲۴ جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) – سال ۱۳۸۴
- برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (ماه و خورشید)
- برنده تندیس شبکه سوم سیما بهترین بازیگر نقش اول مرد (معصومیت از دست رفته)
- برنده تندیس حافظ مجله دنیای تصویر بهترین بازیگر نقش اول مرد (معصومیت از دست رفته)
- برنده تندیس جشنواره عاشورائیان بهترین بازیگر نقش اول (معصومیت از دست رفته)
- لوح افتخار به عنوان «هنرمند ملی» – سال ۱۳۸۷
بیشتر بخوانید : بیانیه اتاق اصناف ایران به مناسبت هفته دفاع مقدس
درگذشت
تارخ در ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ به علت ایست قلبی در بیمارستانی در تهران بستری شد. او در ۲ مهر درگذشت. دلیل مرگ او سکته قلبی اعلام شد.