نرخ بیکاری کل کشور در پاییز امسال کاهش یافته و به کف تاریخی ۷٫۶ درصد رسیده است. با این حال این رقم میانگینی از کل کشور، همه گروه‌های سنی و جنسیتی است و اگر وضعیت بیکاری هر گروه در هر استان به طور جداگانه بررسی شود نتایج متفاوتی به دست می‌آید.
برای مثال، نرخ بیکاری زنان در ۵ استان کشور بالای ۲۰ درصد است. این نرخ برای مردان در ۲ استان نیز بیشتر از ۱۰ درصد ثبت شده است. با بررسی داده‌های به دست آمده از مرکز آمار مشخص شده است که در میان ۱۰ استان با بالاترین نرخ بیکاری مردان و ۱۰ استان با بالاترین نرخ بیکاری زنان، ۶ استان مشترک وجود دارد. استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، لرستان و خوزستان نیز در این اشتراک قرار دارند.
نگاهی دقیق‌تر به مفهوم «نرخ بیکاری»
تصوری که از مفهوم «بیکار» در ذهن مردم وجود دارد با تعریفی که این مفهوم به طور رسمی و علمی دارد متفاوت است. در ذهن عموم مردم بیکار شخصی است که کار ندارد؛ حال مهم نیست این بیکاری عمدی باشد یا غیرعمدی. این در حالی است که در ادبیات اقتصادی، بیکار به فردی اطلاق میشود که کار ندارد اما یا در جستجوی شغل است و یا تمایل به کار کردن دارد و اگر شغلی برای او پیدا شود سر کار حاضر میشود. بنابراین آن دسته از بیکاران که از یافتن شغل ناامید شده‌اند و دیگر در جستجوی کار نیستند اصلا در جامعه آماری بیکاران لحاظ نمی‌شوند.
با در نظر گرفتن این مفهوم می‌توان نرخ بیکاری را حاصل تقسیم تعداد بیکاران بر تعداد جمعیت فعال تعریف کرد. جمعیت فعال به مجموع افراد بیکار و شاغل اطلاق میشود.
۱۰ استان با بالاترین نرخ بیکاری زنان؛ آژیر بیکاری در خوزستان
آخرین گزارشی که از نرخ بیکاری موجود است به گزارش مرکز آمار و پاییز ۱۴۰۲ باز می‌گردد. بر اساس این اطلاعات، استان‌های «کرمان»، «خوزستان»، «لرستان»، «چهارمحال و بختیاری»، «یزد»، «کرمانشاه»، «کهگیلویه و بویراحمد»، «سیستان و بلوچستان»، «هرمزگان» و «سمنان» استان‌هایی هستند که نرخ بیکاری زنان در آن‌ها از سایر استان‌ها بالاتر است. همچنین، در ۵ استان اول این نرخ به بالای ۲۰ درصد می‌رسد.
به بیان دقیق‌تر، بالاترین نرخ بیکاری زنان در پاییز امسال ۲۹٫۹ درصد بوده که مربوط به استان کرمان است. یعنی از هر ۱۰۰ زن فعال در بازار کار کرمان، نزدیک به ۳۰ زن بیکار بوده‌اند. در رتبه دوم استان خوزستان جای گرفته که نرخ بیکاری زنان در آن ۲۴٫۶ درصد است. این دو نرخ در حالی برآورد شده که نرخ بیکاری زنان در کل کشور ۱۴٫۲ درصد اعلام شده است. بنابراین بیکاری زنان در این استان‌ها با اختلاف قابل‌توجهی نسبت به میانگین کشوری بالاتر است.
این رقم از منظر دیگری نیز قابل توجه است. در ادبیات بازار کار، شاخص دیگری به نام نرخ مشارکت وجود دارد. نرخ مشارکت اگر برای زنان باشد نشان می‌دهد که چند درصد از زنان در سن اشتغال، به صورت فعال در بازار کار حضور دارند. در پاییز امسال این شاخص برای زنان خوزتسانی ۱۱٫۱ درصد بوده است. یعنی از هر ۱۰۰ زن خوزستانی در سن اشتغال، ۱۱ نفر به صورت فعال در بازار کار حضور دارد. حال از میان همین ۱۱ درصد نیز ۲۴٫۶ درصد بیکار هستند.
بجز خوزستان، نرخ بیکاری زنان در لرستان نیز بالای ۲۲ درصد شناسایی شده است. از میان این ۱۰ استان مورد بررسی، کمترین نرخ بیکاری زنان در سمنان بوده که رقم آن برابر با ۱۷٫۳ درصد است. نکته جالب توجه این است که از میان این ۱۰ استان، ۶ استان هستند که بالاترین نرخ بیکاری مردان را نیز در پاییز امسال به ثبت رسانده‌اند.
۱۰ استان با بالاترین نرخ بیکاری مردان؛ سیستان و بلوچستان در صدر
طبق داده‌های مرکز آمار، ۱۰ استان «سیستان و بلوچستان»، «هرمزگان»، «کرمانشاه»، «لرستان»، «کردستان»، «چهارمحال و بختیاری»، «اردبیل»، «خوزستان»، «گلستان» و «بوشهر» بالاترین نرخ بیکاری مردان را در پاییز امسال به ثبت رسانده‌اند.
بالاترین نرخ بیکاری در سیستان و بلوچستان دیده شده که رقم آن ۱۲٫۳ درصد است. یعنی از هر ۱۰۰ مرد سیستانی فعال در بازار کار، ۱۲ مرد بیکار بوده‌اند. دومین استان با نرخ ۱۰٫۴ درصدی هرمزگان است. در رتبه سوم نیز استان کرمانشاه قرار گرفته است. برای شفاف‌تر شدن وضعیت بیکاری می‌توان یک استان را به عنوان مثال بررسی کرد.
همانطور که اشاره شد، نرخ بیکاری مردان در سیستان و بلوچستان ۱۲٫۳ درصد. نرخ مشارکت این استان نیز برای مردان ۵۶٫۸ درصد برآورد شده است. یعنی در این استان از هر ۱۰۰ مرد در سن اشتغال، تقریبا ۵۷ مرد در بازار کار فعال هستند که از بین آن‌ها ۱۲ درصد بیکار هستند.
بنابراین در یک نگاه کلی می‌توان گفت که از میان ۱۰ استان با نرخ بیکاری بالا برای زنان و مردان ۶ استان مشترک وجود دارد و وضعیت بیکاری برای زنان در این استان‌ها وخیم‌تر از مردان است.
