در حالی که خون همه افراد از همان قسمتهای اصلی تشکیل شده است، انواع خونهای موجود تنوع زیادی دارند. هشت گروه خونی مختلف وجود دارد و نوع شما بستگی به ژنهایی دارد که از والدین خود به ارث بردهاید.
اکثر افراد حدود ۴-۶ لیتر خون دارند. خون شما از انواع مختلفی از سلول ها تشکیل شده است که در مایعی به نام پلاسما شناور هستند:
گلبول های قرمز شما اکسیژن را به بافت های مختلف بدن شما می رساند و دی اکسید کربن را حذف می کند.
گلبول های سفید شما مهاجمان را از بین می برند و با عفونت مبارزه می کنند.
پلاکت های شما به لخته شدن خون شما کمک می کنند.
پلاسمای شما مایعی است که از پروتئین و نمک تشکیل شده است.
چیزی که خون شما را از خون دیگران متمایز میکند، ترکیب منحصربهفرد شما از مولکولهای پروتئین به نام آنتیژن و آنتیبادی است.
آنتی ژن ها روی سطح گلبول های قرمز شما زندگی می کنند. آنتی بادی ها در پلاسمای شما هستند.
ترکیب آنتی ژن ها و آنتی بادی ها در خون شما اساس گروه خونی شما است.
گروههای خونی مختلف
هشت گروه خونی مختلف وجود دارد:
A مثبت: این یکی از رایج ترین گروه های خونی است (۳۵.۷٪ از جمعیت ایالات متحده آن را دارند). فردی با این نوع خون فقط به افرادی که دارای A مثبت یا AB مثبت هستند می تواند خون بدهد.
A منفی: فردی با این نوع نادر (۶.۳٪ از جمعیت ایالات متحده) می تواند به هر کسی با گروه خونی A یا AB خون بدهد.
B مثبت: فردی با این نوع نادر (۸.۵٪) می تواند فقط به افرادی که B مثبت یا AB مثبت هستند خون بدهد.
B منفی: فردی با این گروه بسیار نادر (۱.۵%) می تواند به هر فردی با گروه خونی B یا AB خون بدهد.
AB مثبت: افراد با این گروه خونی نادر (۳.۴٪) می توانند خون یا پلاسما از هر نوع دریافت کنند. آنها به عنوان گیرندگان جهانی شناخته می شوند.
AB منفی: این نادرترین گروه خونی است – فقط ۰.۶٪ از جمعیت ایالات متحده آن را دارند. فردی با این گروه خونی به عنوان “اهداکننده جهانی پلاسما” شناخته می شود، زیرا هر کسی می تواند این نوع پلاسما را دریافت کند.
O مثبت: این یکی از شایع ترین گروه های خونی است (۳۷.۴%). فردی که این بیماری را دارد می تواند به هر کسی که گروه خونی مثبت دارد خون بدهد.
O منفی: فردی با این گروه خونی نادر (۶.۶%) می تواند به هر کسی با هر گروه خونی خون بدهد.
چهار گروه خونی اصلی بر اساس داشتن یا نداشتن دو آنتی ژن خاص – A و B هستند. پزشکان به این سیستم گروه خونی ABO می گویند.
گروه A دارای آنتی ژن A و آنتی بادی B است.
گروه B دارای آنتی ژن B و آنتی بادی A است.
گروه AB دارای آنتی ژن های A و B است اما آنتی بادی A و B وجود ندارد.
گروه O آنتی ژن A یا B ندارد اما دارای هر دو آنتی بادی A و B است.
اهمیت گروه خونی
گروه های خونی در سال ۱۹۰۱ توسط یک دانشمند اتریشی به نام کارل لندشتاینر کشف شد. قبل از آن، پزشکان فکر می کردند همه خون ها یکسان است، بنابراین بسیاری از مردم در اثر تزریق خون جان خود را از دست دادند.
اکنون متخصصان میدانند که اگر خون دو نفر با گروههای خونی متفاوت را مخلوط کنید، خون میتواند کلوخه شود که ممکن است کشنده باشد. این به این دلیل است که فردی که تزریق میشود دارای آنتیبادیهایی است که در واقع با سلولهای خون اهداکننده مبارزه میکنند و باعث واکنش سمی میشوند.
برای اینکه انتقال خون ایمن و مؤثر باشد، برای اهداکننده و گیرنده مهم است که گروه های خونی یکسانی با هم داشته باشند. افراد دارای گروه خونی A می توانند با خیال راحت خون گروه A را دریافت کنند و افراد دارای گروه خونی B می توانند خون گروه B را دریافت کنند.
بهترین حالت زمانی است که اهداکننده و گیرنده کاملاً با هم تطابق داشته باشند و خون آنها از طریق فرآیندی به نام تطبیق متقابل طی شود. اما اهداکننده همیشه نیازی به داشتن همان نوع خون با فرد دریافت کننده ندارد. انواع آنها فقط باید با هم سازگار باشند.
بهترین گروههای خونی برای اهدا
گلبولهای قرمز منفی نوع O بیخطرترین برای دادن به هر کسی در شرایط اضطراری تهدیدکننده زندگی یا زمانی که مقدار محدودی از گروه خونی دقیق وجود دارد، در نظر گرفته میشود. این به این دلیل است که سلول های خونی نوع O آنتی بادی برای آنتی ژن های A، B یا Rh ندارند.
زمانی افرادی که خون O منفی داشتند، اهداکنندگان گلبول قرمز «جهانی» نامیده میشدند، زیرا تصور میشد میتوانند به هر کسی با هر گروه خونی خون اهدا کنند. اما اکنون کارشناسان میدانند که این نوع خون میتواند خطراتی را نیز به همراه داشته باشد.
رژیم غذایی گروه خونی
در طول دهه گذشته، ادعاهای زیادی در مورد به اصطلاح “رژیم غذایی گروه خونی” وجود داشته است که در آن شما غذاهای خاصی را برای گروه خونی خود می خورید تا خطر ابتلا به برخی بیماری ها را کاهش دهید و سلامت کلی خود را بهبود بخشید. هیچ شواهد علمی مبنی بر اینکه خوردن بعضی مواد غذایی گروه خونی شما را سالم تر می کند وجود ندارد.