واردات و صادرات کالا در هر کشوری می تواند تاثیر بزرگی بر چرخه اقتصادی آن کشور بگذارد لذا همه کشورها در تلاشند تا بتوانند رشد اقتصادیشان را بر مبنای افزایش صادرات بگذارند و واردات در کشورشان نسبت به صادرات کمتر باشد.
بر این اساس باید گفت ایران جزء کشورهای است که در زمینه صادرات بخصوص صادرات نفتی پیشگام بوده است اما نکته ای مهمی که درمطلب وجود دارد بحث واردات و رسوب کالاست.
با توجه به اینکه رسوب کالا بخصوص کالاهای اساسی و تاخیر در ترخیص آنها در فرایند ورود، مشکل اساسی و مهم است؛ اما از بُعد دیگر هم ترخیص بدون نظارت بر کالاها بخصوص در حوزه کالاهای اساسی و سلامت محور و مرتبط به تغذیه مردم کشور نیز می تواند، مسائل مربوط به این حوزه مهم را برطرف نماید.
هرچند در قوانین تجاری، تعریف دقیق و واضحی از کالا رسوبی و یا رسوبات کالا در گمرک وجود نداشته اما در تعریفات عمومی رایج، هر اقلامی که مدت زیادی را در بنادر و یا اماکن یا انبار گمرکات در کشور بماند و انبار شود؛ بخشی از کالاهای رسوبی به حساب می آیند.
در این خصوص چندی پیش وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: تجار مدت‌ها معطل مجوز ترخیص کالا می‌مانند که در صورتی‌که اسنادشان کامل باشد، در کوتاه‌ترین زمان ممکن کالاهایشان از سوی گمرکات ترخیص خواهد شد و رسوب کالاها در انبارهای گمرک به کمترین زمان ممکن خواهد رسید. اما در حال حاضر به دلیل نبود نظارت کافی بر انبارهای گمرکی، آمار دقیقی از میزان رسوب کالا در کشور وجود ندارد.
براساس این گزارش باید گفت در چند ماه اخیر شاهد بودیم که برخی از مقامات عالی کشور بر حل معضل رسوب تاکید داشتند لذا نیاز است برای عبور از این چالش بررسی ها کارشناسانه ای برای شناخت مسائل و ارائه راهکارهای مهم و تخصصی به مسئولین مربوطه داده شود.
اگر به گزارش مرکز پژوهش های مجلس رجوع کنیم این موضوع را بخوبی خواهیم دید که رسوب نهاد های دامی در سال اخیر شکسته شد و همچنین در سالی که گذشت ۴۰۰۰۰۰۰ تن نهاد دام در بندر امام در انتظار ترخیص بود که همین موضوع در افزایش قیمت گوشت و مرغ در کشور به شدت تاثیر گذاشت.
در پی رسوب کالا در گمرکات کشور که در برخی از مواقع منجر به تخریب مواد خوراکی یا دامی و یا فرسودگی کالاهای اساسی می شود برخی از اقتصاددانان معتقدند که اصلاح سازوکارهایی اجرایی و برخی از ماده های قانون گمرکی می توانند نقش موثری در کاهش رسوب کالاها داشته باشند از این رو جعفر قادری نائب رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید و نظارت بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی از بازگشت یک بخش از رسوب کالا خبر داد وگفت: افراد بدون توجه به ارز تخصیص داده شده و مجوزها، کالاهایی را وارد کشور می کنند اما بُعد مثبت این موضوع این است که اندوخته‌ای را به قصد وارد کردن به بازار می آورند اما این اندوخته مدت زمانی در گمرک دپو می شود تا به محض مجوز گرفتن، وارد بازار شود.
برخی از واردات بی رویه با مشکلات دیگری نیز روبرو است. لذا اگر مقداری قوانین گمرکی و سرعت العمل گمرکات بیشتر شود، کمک می کند تا جلوی برخی از موارد و معضلات گرفته شود؛ مانند بحث شفافیت، اصلاح قوانین تجاری، ارزی، پولی و گمرکی؛ کمک می کند تا این مشکلات کمتر شود.
