در رابطه با مسئله پاسداری و حفظ ارزش‌های دین اسلام دو مبحث مفهوم عینی و عملی مطرح می شود که هر کدام از این دو، مباحث گسترده ای است که در حوزه کاری خود نقش و اهمیت بسیاری دارند.

 در گام اول که مبحث مفهومی مطرح می شود شناخت و دقت در اعماق مطالب مورد نظر است و می بایست  ارزشهای دین اسلام را عقل پذیر و قابل قبول کرده و آنها را برای درک و فهم بهتر جامعه به ویژه نسل جوان که دارای ذهن حساس و تعبد‌گریزی هستند و خیلی اهل تقلید نیستند، توضیح داد .

برای توضیح صحیح مفاهیم اسلام و در امتداد آن مفاهیم مربوط به آرمان‌های انقلاب لازم است که با مفهوم جهاد تبیین آشنا شویم؛ مساله «جهاد تبیین» به تصریح قرآن کریم (لَتُبَیِّنُنَّهُ لِلنّٰاسِ وَ لاٰ تَکْتُمُونَهُ‌.) اهمیت فراوانی دارد، چرا که هم جنبه‌ی الهی و هم جنبه‌ی انسانی دارد. بدین بیان که تبیین، دستگیری از دل‌ و ذهن‌ِ ِانسان‌هایی است که دچار عدم علم، شک و به هر نحوی جهالتند. به‌همین جهت هر نوع حرکتِ گمراه‌کننده‌ای که فکر و ذهن عموم مردم را در ابهام و شک نگه می‌دارد؛ از مسیر جهاد تبیین، قابل جلوگیری و خنثی کردن است. بر اساس این آیه شریفه (اَلَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسٰالاٰتِ اللّٰهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لاٰ یَخْشَوْنَ اَحَداً اِلاَّ اللّٰهَ‌) مهم‌ترین وظیفه تبلیغ، تبیین به شیوه‌ی درست آن است.

تبیینِ حقیقت و اطلّاع‌رسانی به افکار عمومی بسیار مهم است؛ زیرا در یکی از جریان‌های تاریخی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم)، خداوند متعال از طریق آیه‌ی  ۳۳ سوره‌ی احزاب، اطلّاع‌رسانی کرد و حقیقت قضیّه (دستور ازدواج حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) با همسر مطلّقه زید «پسرخوانده پیامبر اکرم» را نشان داد. همچنین در ماجرای مجاهدت‌های حضرت زینب کبری (سلام‌الله‌علیها)، این بزرگوار جهاد تبیین و روایت را، راه انداخت و کاری کرد که روایت او بر افکار عمومی غلبه پیدا کند.

با توجه به مطالبی که در اهمیّت جهاد تبیین عنوان شد می‌توان به این مهم اشاره نمود که تفکّر اسلامی بر مبنای آیه‌ی شریفه (فَاِنَّما عَلَیْکَ الْبَلاغُ.) اهمیّت و جایگاه این واژه را در روش‌ِ اندیشدن ِجامعه نشان می‌دهد.

تبیین اگر در بستر فکر و‌ اندیشه‌ی اسلامی و رعایت شرایط، شاخصه‌ها و مؤلفه‌های آن صورت پذیرد؛ آثاری ژرف در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به‌دنبال خواهد داشت که برخی از آن‌ها عبارتند از: جلوگیری از تحریف که بر این اساس امروز همه‌ی افراد چه کسانی که بیاناتشان در حوزه‌های وسیع کاربُرد دارد، چه کسانی که در حوزه‌های کوچک‌تر سخنانشان مؤثّر واقع می‌شود اگر دیدند حقایق و محکمات اسلام و انقلاب مورد تحریف قرار می‌گیرد، وظیفه‌ی تبیین به آن‌ها محول می‌شود. مورد دیگری که از فواید بسیار مهم این مفهوم محسوب می‌شود، ایجاد گفتمان است؛ چرا که ارائه تبیین صحیح و جامع، گفتمان جدیدی را در موضوعات و مسائل مختلف ایجاد می‌کند که عامل مهمی است جهت عملیاتی شدن ارزش‌های انقلاب که اگر بنا به رعایت صحیح آن‌ باشد، ریشه در مبانی محکم دین دارند. از دیگر آثار تبیین، حفظ حضور مردم در صحنه‌های مهم اجتماعی است؛ چرا که اگر تبیین به‌هنگام و درست انجام پذیرد، اهداف دشمن جهت نا امیدسازی، شک و تردید و بدبینی به نظام اسلامی در بین عموم جامعه از بین خواهد رفت. شاید نتوان ادعا کرد که از بین رفتن مشکلات به شکل کامل از ثمرات انتقالِ صحیح مفاهیم اسلامی در جامعه‌ی اسلامی است اما اگر به‌هنگام، توسط علما، اهل فرهنگ و ادب که با دل‌ها و افکار ملّت‌های مسلمان سر و کار دارند، به شکل منطقی صورت پذیرد؛ اراده و توانمندی‌های مردم و در ادامه‌ی آن حمایت‌هایی که باید برای آن‌ها توسط صاحبان قدرت اتفاق می‌افتد، حتما بخشی از مشکلات و سختی‌ها را مرتفع خواهد نمود.

در این بین کارآمدی نظام انقلاب اسلامی حتما باید با توضیح دقیق دستاوردهای انقلاب اسلامی همراه باشد تا میزان کارآمدی و موفّقیّت آن مشخص گردد.

در نتیجه با تبیین و تکیه بر ظرفیت‌های داخلی مثل اقتصاد مقاومتی، تولید ملّی، داخلی و اولویت دادن به آن، ظرفیّت نیروی انسانی جوان، در حوزه‌های گوناگون فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی  و کمک مردم، کارها رو به اصلاح خواهد رفت.

بهرحال می‌توان اذعان داشت که گاهی بودن و موجودیت یک موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که درباره‌ی آن موضوع به‌درستی سخن به میان آمده باشد؛ در غیر این صورت نتیجه جز سردرگمی نخواهد بود؛ سردرگمی‌ای که مسیر را برای تحریف واقعیت‌ها هموار می‌سازد.

مریم مهدیقلی زاده