با افزایش نگرانی‌ها نسبت به بحران‌های مختلف محیط زیستی مثل تغییرات اقلیمی، آلودگی هوا و از بین رفتن منابع، در مناطقی مثل اروپا و آمریکای شمالی تمرکز صنایع از جمله صنعت خودرو به سمت سازگارتر کردن فعالیت‌ها با محیط زیست معطوف شده است. پررنگ‌ترین اقدامی هم که از سوی شرکت‌های خودروسازی در این راستا صورت می‌گیرد، الکتریکی‌سازی کامل خودروها است. با این حال، استفاده از چرم مصنوعی یا گیاهی در کابین یکی دیگر از اقداماتی است که این شرکت‌ها برای به حداقل رساندن صدمه به محیط زیست انجام می‌دهند. حالا واقعاً بین چرم طبیعی و مصنوعی فضای داخلی، کدام گزینه مطمئن‌تری برای طبیعت است؟

مقایسه چرم طبیعی و مصنوعی برای کابین خودرو

در نگاه اول این‌طور به نظر می‌رسد که چرم مصنوعی در مقایسه با چرم واقعیِ سنتی، آسیب کمتری چه در پروسه تولید و چه پس از استفاده به محیط زیست وارد می‌کند. با وجود این، قضاوت درباره این موضوع به آن سادگی نیست که در ظاهر جلوه می‌کند و باید به چند نکته جزئی درباره این دو نوع چرم در کابین خودروها توجه کرد؛ یکی از مهم‌ترین نکته‌ها هم پروسه‌های تولید این چرم‌ها و تفاوت آن‌ها با یکدیگر است.

تولید چرم طبیعی/واقعی که در فضای داخلی خودروها به کار می‌رود، با کشاورزی گره خورده است. در واقع گاوها را به‌طور خاص برای تولید چرم پرورش نمی‌دهند، بلکه چرم نقش محصول جانبیِ صنعت گوشت را دارد. بنا به گزارش‌ها، از بیش از ۱ میلیارد پوستی که سالانه از صنعت گوشت به دست می‌آید، ۲۲۰۰ کیلومتر مربع به چرم تبدیل می‌شود. حالا در فرایند تبدیل همین پوست به چرم قابل استفاده، حجم زیادی از مواد شیمیایی و سرطان‌زا به کار می‌رود.

خطر مواد شیمیایی مورد استفاده در چرم‌سازی به قدری بالا است که دولت‌های اروپایی و همچنین ایالات متحده قوانینی را برای محدودسازی آن در نظر گرفته‌اند و در نتیجه وضع محدودیت‌ها حتی خیلی از چرم‌سازی‌ها در این مناطق تعطیل شده‌اند. تولید چرم همچنین با انتشار مقدار چشمگیری کربن دی‌اکسید در اتمسفر زمین همراه است؛ با استناد به گزارشی دیگر، طی فرایند تبدیل پوست گاو به چرم، ۱۱۰ کیلوگرم کربن دی‌اکسید در هر متر مربع منتشر می‌شود.

فرایند تولید چرم گیاهی اما هیچ حیوانی را در هیچ مقطعی در بر نمی‌گیرد و مواد مشتق از پلاستیک مثل پلی‌اروتان یا پلاستیک بازیافتی منابع اصلی آن هستند. حتی خیلی از شرکت‌ها برای تولید مواد شبه‌چرم از گیاه‌های مختلف نظیر بامبو، انگور، سیب، قارچ، کاکتوس، ساقه موز و چوب پنبه بهره می‌گیرند. در نتیجه، گزینه‌های متعددی پیش رو شرکت‌ها برای تولید چرم مصنوعی است و به همین خاطر، تاثیر تولید چرم مصنوعی روی محیط زیست به منابع مورد استفاده برای آن بستگی دارد.

با این تفاسیر، چرم مصنوعی هم با پلاستیک و نفتی که برای تولید نیاز دارد، برای محیط زیست بی‌ضرر نیست. حتی افزون بر این، چرم مصنوعی مبتنی بر پلاستیک، قابل تجزیه در محیط زیست نیست که همین یکی از نقاط ضعف اصلی آن در نظر گرفته می‌شود.

همان‌طور که از توضیحات متوجه شده‌اید، این سوال که بین چرم طبیعی و مصنوعی کدام سازگاری بیشتر با محیط زیست دارد، جواب قطعی ندارد. علت این است که هر کدام از این دو نوع چرم به شکلی تاثیری منفی روی محیط زیست می‌گذارند.

چرم طبیعی

هرچند بخش عمده چرم طبیعی محصول جانبی صنعت گوشت است، بخش دیگری از آن به‌صورت کاملاً مجزا تولید می‌شود. همچنین هر چقدر هم که تلاش‌هایی برای همگام‌سازی چرم‌سازی با محیط زیست صورت بگیرد، این صنعت کماکان باعث و بانی ایجاد پسماند شیمیایی زیادی می‌شود. چرم مصنوعی هم با هدررفت گیاه‌ها تولید می‌شود، اما منبع اصلی تولید آن پلاستیک است و همین سازگاری این نوع چرم با محیط زیست را زیر سوال می‌برد.

به‌طور خلاصه، مواد به کار رفته در چرم مورد نظر است که میزان آسیب آن به محیط زیست را تعیین می‌کند. از این رو، ممکن است حتی برخی از چرم‌های طبیعی نسبت به نوع مشخصی از چرم مصنوعی ضرر کمتری به محیط زیست برسانند.