صفدری زاده رئیس انجمن صنفی تولید کنندگان کاشی و سرامیک با بیان اینکه دوئل ایران و هند در بازار کاشی و سرامیک عراق را نباید دستکم بگیریم گفت: وزارت صمت نگاه غریبانه به بخش خصوصی دارد.

صنعت کاشی و سرامیک ایران در منطقه هم به لحاظ میزان تولید و هم به لحاظ تنوع و کیفیت رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. محصولات ایرانی اما در سالهای اخیر تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفته و نیاز است تا این صنعت توسط سازمان های ذیربط مورد حمایت بیشتری قرار بگیرد.

اگر صفدری زاده میبدی رئیس هیات مدیره انجمن صنفی تولید کنندگان کاشی و سرامیک معتقد است که بخش خصوصی ایران در حال حاضر در منطقه و غرب آسیا رتبه نخست تولید و صادرات این محصول را به خود اختصاص داده است اما به نظر می رسد اگر دولت از بخش خصوصی حمایت نکند سایر کشورها به خصوص هندی ها این بازار را از ایران خواهند ربود.

او می گوید: ایران در تولید کاشی و سرامیک به دلیل اول بودن می تواند اولین صادر کننده هم باشد. و رقیبی مثل هند می تواند در آینده برای ما دردسرساز شود. اما فعلا محصولات هندی نتوانسته اند آنطور که باید و شاید از لحاظ کیفیت تولید، جایگاه محصولات کاشی و سرامیک ایرانی را بگیرند اما باید به عنوان یک رقیب قابل توجه به آن نگاه شود.

صفدری زاده با بیان اینکه سالانه ۷۰۰ میلیون متر مربع در کشور کاشی و سرامیک تولید می شود که ۲۰۰ میلیون متر مربع نیز صادر می شود می گوید: بیشترین حجم صادرات کاشی و سرامیک به عراق صورت گرفته است. ایران به ۵۲ کشور صادرات دارد که فقط ۷۵ درصد صادرات به کشور عراق صورت می گیرد.

* اگر بخواهیم نگاهی به وضعیت ایران در تولید کاشی و سرامیک داشته باشیم این صنعت در ۱۰ سال گذشته و در حال حاضر چه تصویری برای خود ساخته است؟ آیا توانسته در این بخش بدون کمک به واردات و تکنولوژی کشورهای دیگر به رشد خوبی دست پیدا کند؟

اگر بخواهیم نگاهی به وضعیت ایران در تولید کاشی و سرامیک در ۱۰ سال گذشته داشته باشیم باید اذعان کرد که صنعت کاشی و سرامیک با برخورداری از یک سری امتیازات و مزیت ها توانست روند رو به رشد کمّی و کیفی خود را طی کند. خوشبختانه از زمانی که صنعت کاشی و سرامیک وارد ایران شد به این شیوه ای که الان در ایران وجود دارد شاید بیش از ۵۰ سال می گذرد. اما در یک مقاطعی حتی برای طراحی فرمول بدنه و یا فرمول لعاب باید از تکنسین های خارجی استفاده می شد با بهره گیری از مراکز علمی و تحقیقاتی انتقال تکنولوژی انجام شد و زحمت هایی که پیشکسوتان این صنعت کشیدند روند بومی سازی تکنولوژی هم شکل گرفت و خوشبختانه در این ۱۰ سال گذشته علیرغم فضایی که بر اقتصاد کشور حاکم بود صنعت کاشی و سرامیک روند رو به رشد خود را حفظ کرد. در حال حاضر هم شرایطی را برای ابراز وجود و ادعای طراحی و ساخت ماشین آلات خطوط تولید کاشی و سرامیک دارد. این نشان می دهد که هم در سطح تولید کاشی و سرامیک و هم بحث انتقال تکنولوژی و هم در بحث نوآوری و شکوفایی و استفاده از فضای دانش در صنعت کاشی و سرامیک با تعاملاتی که با انجمن علمی کاشی و سرامیک ایران و با مراکز دانشگاهی شکل گرفت مساله ای وجود ندارد که قابل حل نباشد. البته در برخی از موارد مثل ماشین آلات و تامین مواد اولیه به دلیل سنخیت ماده اولیه ای که وجود دارد و در ایران مثل «سیریکازیرکونیوم» یافت نمی شود وابستگی به خارج از کشور داریم. در حوزه طراحی برخی ماشین آلات دستگاه های چاپ هنوز تکنولوژی آن وجود ندارد. گرچه این تکنولوژی پیچیده ای نیست تامین قطعات آن در اختیار چندین تولیدکننده دنیا هست که در تعاملاتی که شکل می گیرد می توان بومی سازی کرد.

 به لحاظ کیفیت تولید در منطقه چه جایگاهی داریم؟

ایران در صنعت کاشی و سرامیک در منطقه با توجه به اتفاقاتی که در حوزه انرژی رخ داد در تولید کاشی و سرامیک ترکیه اتفاقاتی رخ داد. در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا، ایران شماره یک است و رقیبی هم نداریم. سالانه ۷۰۰ میلیون متر مربع در کشور کاشی و سرامیک تولید می شود که ۲۰۰ میلیون متر مربع نیز صادر می شود. بیشترین حجم صادرات کاشی و سرامیک به عراق صورت گرفته است. ایران به ۵۲ کشور صادرات دارد که فقط ۷۵ درصد صادرات به کشور عراق صورت می گیرد. البته این حجم شاید یک فرصت باشد و باید از آن بهینه استفاده کنیم.

* برای کنترل صادرات کالاهای بی کیفیت به عراق چه برنامه هایی وجود دارد؟

در خصوص کنترل صادرات کالاهای بی کیفیت ابزارهای حاکمیتی مثل اداره استاندارد و گمرک وجود دارد که باید مدیریت شود. با توجه به رِنج برخی محصولات و برخی تجار عراقی با قیمت های پایین تر از محصولات ارزان تر و درجه پایین استفاده می کنند و خریداری می کنند. ما با همکاری اتاق مشترک ایران و عراق تلاش خواهیم کرد تا کارت بازرگانی محدود کند.

* سالانه چه میزان به عراق کاشی و سرامیک صادر می شود و میزان ارزآوری آن چقدر است؟

سالانه ۲۰۰ میلیون متر مربع کاشی و سرامیک صادر می شود که ۷۵ درصد آن ۱۵۰ میلیون متر مربع می شود. اگر این میزان صادرات را با مبلغ ۲.۵ تا ۳ دلار محاسبه کنید سالانه ۵۰۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشور به همراه دارد.

* از لحاظ صادرات کاشی و سرامیک چطور؟

از لحاظ صادرات کاشی و سرامیک به دلیل اول بودن در تولید محصولات می توانیم اولین صادر کننده هم باشیم. کشور ترکیه در برخی نقاط و بر اساس توسعه ای که شکل داده است رقابت نزدیکی با یکدیگر داریم اما با توجه به موضوع انرژی که در آن کشور وجود دارد ایران شرایط خوبی دارد و رتبه نخست هستیم.

* نگرانی هایی که از سوی برخی تولیدکنندگان و صادرکنندگان در حوزه کاشی و سرامیک وجود دارد این است که هندی ها در حوزه صنعت کاشی و سرامیک ورود کرده اند. آیا هند تهدیدی برای محصولات ایرانی و بازار صادراتی ایران به خصوص بازار عراق محسوب می شود؟

هندی ها برای ارتقای سطح کمی محصولات تلاش های زیادی انجام داده اند. اولا مصرف داخل هند در حال حاضر از نُرم جهانی پایین است. یعنی اگر کشوری بخواهد به سمت توسعه یافتگی جدی حرکت کند بخش عمده ای از تولیدات متوجه مصرف داخل است. با توجه به یک دوئلی که در عراق با محصولات هندی داریم محصولات هندی نتوانسته اند آنطور که باید و شاید از لحاظ کیفیت تولید، جایگاه محصولات کاشی و سرامیک ایرانی را بگیرند اما شاید به عنوان یک رقیب قابل توجه به آن نگاه شود. در حوزه دیپلماسی هایی که باید در پیش بگیریم به خصوص در وزارت امور خارجه و یا سازمان توسعه تجارت باید با همفکری یکدیگر و انجمن تولید کنندگان کاشی و سرامیک تدابیری اندیشیده شود که تهدید هند عملیاتی نشود.

* درخواست انجمن کاشی و سرامیک از دولت و وزارت صمت و گمرک چیست. برای اینکه جایگاه ایران در منطقه دچار تزلزل نشود و بازار را از دست ندهد چیست؟

در حال حاضر ۱۴۰ واحد تولیدی در ایران وجود دارد که عضو انجمن هستند. در خصوص کنترل صادرات کالاهای بی کیفیت ابزارهای حاکمیتی مثل اداره استاندارد و گمرک وجود دارد که باید مدیریت شود. با توجه به رِنج برخی محصولات و برخی تجار عراقی با قیمت های پایین تر از محصولات ارزان تر و درجه پایین استفاده می کنند و خریداری می کنند. ما با همکاری اتاق مشترک ایران و عراق تلاش خواهیم کرد تا کارت بازرگانی محدود کند. تصور ما این است که اگر وزارت صمت نگاه غریبانه خود را نسبت به بخش خصوصی کمرنگ کند. انجمن کاشی و سرامیک را به عنوان امین خود و مشاور خود بداند قطعا دستاوردهایی که در این حوزه اتفاق می افتد بیش از پیش خواهد بود.

* چه موانع و مشکلاتی بر سر راه صنعت کاشی و سرامیک وجود دارد؟

تعدد و تکثر صدور بخشنامه ها و عدم ثبات در تصمیمات اخذ شده نمونه اندکی از این مشکلات هستند. برخی از تصمیمات با شناخت واقع بینانه نیست که قطعا ما آن شناخت را داریم و می توانیم منتقل کنیم. این اقدام می تواند موفقیت صنعت کاشی و سرامیک را تضمین کند. تعاملات تولیدکنندگان و سیاست گذاران باید به نحوی باشد که سیاست گذاران از صادرات و سودآوری بیشتر بخش خصوصی خوشحال شوند و اگر این اتفاق رخ دهد قطعا با توجه به هوش و ذکاوت ایرانی ها و منابع مدیریتی و علاقه ای که به ایران داریم و با توجه به این مشکلات و مصائب و تحریم ها استقامت کرده ایم و در حال حاضر پای نظام هستیم توقع کمی نیست که از وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت و سایر دستگاه های متولی بخواهیم که گوش شنوایی از مطالبات و خواسته های این بخش داشته باشند.