در سمت چپ سر می تواند به دلیل یک اختلال درد اولیه مانند میگرن یا سردرد خوشه ای باشد. علاوه بر این دلایلی نظیر آسیب به دنبال ضربه مغزی، سبک زندگی همچون رژیم غذایی یا خواب ناکافی و شرایطی مانند آلرژی، فشار خون بالا یا سکته نیز مطرح هستند.
در بسیاری از موارد امکان مدیریت درد توسط خود بیمار با استفاده از داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه وجود دارد. این در حالی است که برخی دیگر ممکن است به مراقبت های درمانی فوری نیاز داشته باشند. در واقع احساس درد در ناحیه چپ سر، سرنخ های مهمی را در خصوص آنچه که در حال وقوع است، در اختیار ما قرار می دهد.
در ادامه به دلایل سردرد سمت چپ و نحوه مدیریت این وضعیت خواهیم پرداخت. گفتنی است که تمامی نکات ارائه شده با استناد به مطالعات موسسه ملی سردرد آمریکا جمع آوری شده اند.
علل سردرد سمت چپ
این سردرد که از نظر بالینی تحت عنوان ” سردرد یک طرفه ” شناخته می شود، وابسته به عوامل مختلفی است. همه چیز از انتخاب سبک زندگی گرفته تا آسیب به سر می تواند محرک چنین وضعیتی باشد.
– سبک زندگی
رژیم غذایی: یکی از دلایل رایج سردرد سمت چپ در افراد، حذف وعده های غذایی است. علاوه بر این برخی غذاها و نوشیدنی ها نیز توانند آغاز کننده حملات باشند.
خواب: استراحت ناکافی در شب و برنامه خواب نامنظم با چنین سردردی مرتبط هستند.
استرس: استرس و تنش از محرک های اصلی به شمار می روند.
عوامل محیطی: مواردی مانند آلودگی هوا و بو، نور شدید، چراغ های چشمک زن یا حتی تغییر در الگوهای آب و هوایی همگی می توانند باعث سردرد یک طرفه شوند.
فعالیت بدنی: در حالی که ورزش منظم به جلوگیری از سردرد کمک می کند، فعالیت بیش از حد نیز خود عامل ایجاد حملات سردرد است.
– شرایط پزشکی
بیماری ها: عفونت سینوس ها یا سینوزیت می تواند باعث التهاب در یک یا هر دو طرف سر شود. اگر فقط یک سینوس تحت تاثیر قرار بگیرد، درد تنها در همان طرف سر احساس می شود. علاوه بر این، سردرد اغلب با عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا همراه است. تب ناشی از این شرایط می تواند یکی دیگر از علل سردردهای یک طرفه باشد.
آلرژی: سردرد در سمت چپ سر می تواند همراه با آلرژی باشد. این مشکل زمانی رخ می دهد که برخی غذاها، نوشیدنی ها و محرک های محیطی واکنش ایمنی بدن را تحریک می کنند.
ضربه مغزی: آسیب مغزی تروماتیک جزئی (mTBI) یا ضربه مغزی نیز می تواند یکی از علل سردرد یک طرفه باشد. در این حالت یک تکان ناگهانی یا ضربه به سر باعث می شود که مغز به طرفین جمجمه برخورد کند. چنین اتفاقی به طور بالقوه بسیار خطرناک است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
فشار خون بالا: فشار خون بالا در مراحل ابتدایی اغلب علامت خاصی ایجاد نمی کند. با این حال سردرد یک طرفه در برخی از موارد ظاهر می شود و ممکن است با سرگیجه و تنگی نفس همراه باشد.
– مشکلات پزشکی با احتمال ضعیف تر
گلوکوم: این بیماری بر عصب بینایی در شبکیه چشم اثر می گذارد و باعث کاهش تدریجی بینایی می شود. این آسیب با تجمع مایع در داخل چشم و افزایش فشار رخ می دهد. در ادامه سردرد یک طرفه می تواند در ناحیه پشت چشم آسیب دیده رخ دهد.
عفونت ها: هرچند نادر هستند، اما عفونت های باکتریایی و ویروسی که روی مغز تاثیر می گذارند نیز منجر به سردرد شدید و یک طرفه می شوند. برای مثال مننژیت (عفونت بافت های اطراف مغز) و انسفالیت (التهاب مغز) می توانند باعث سردردهای ناتوان کننده شوند.
سکته مغزی: سکته مغزی زمانی رخ می دهد که خون رسانی به مغز مختل شود. این اتفاق باعث می شود که خون در نواحی اطراف سلول های مغزی جمع شود و جریان اکسیژن را قطع کند. سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است و باید سریعا به آن رسیدگی شود.
– علل دارویی
سردرد یک طرفه در عین حال می تواند عارضه جانبی ناخواسته برخی داروها باشد، بنابراین بسیار مهم است که بدانیم چه چیزی مصرف می کنیم و با چه عوارضی رو به رو هستیم. از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱) درمان جایگزینی هورمونی (HRT)؛ درمانی برای یائسگی یا کمک به تغییر جنسیت
۲) قرص های ضد بارداری ، چسب ها، حلقه ها یا سایر روش های پیشگیری از بارداری حاوی هورمون
۳) نیترات ها که برای درد قفسه سینه (آنژین) مرتبط با بیماری های قلبی تجویز می شوند
۴) کافئین
۵) داروهای مسکن خاص
لازم به ذکر است که این نوع سردرد یک طرفه معمولا با قطع دارو یا کاهش دوز مصرفی از بین می رود.
– علل عصبی
سردرد سمت چپ می تواند به دلیل آسیب عصبی در ستون فقرات، گردن و سر هم ایجاد شود. این آسیب در نورالژی پس سری، التهاب سرخرگی غول یاخته ای و نورالژی عصب سه قلو دیده می شود. چنین شرایطی می توانند ناتوان کننده باشند و نیاز به مراقبت پزشکی دارند.
نورالژی پس سری: نورالژی پس سری نوعی سردرد نادر و ناتوان کننده است که به طور کلی یک قسمت از سر را تحت تاثیر قرار می دهد. این اختلال به دنبال ایجاد فشار روی اعصاب ایجاد می شود و منجر به درد یک طرفه بسیار تیز، ضربان دار و شوک مانند در گردن، پشت گوش ها و پشت سر می شود.
التهاب سرخرگی غ ول یاخته ای: التهاب شریان تمپورال در قسمت پیشانی است که منجر به سردرد سمت چپ (یا یک طرفه) می شود. از آنجایی که این وضعیت می تواند جریان خون را مختل کند، اختلالی جدی به شمار می رود و همچنین باعث درد فک، از دست دادن بینایی، تب و خستگی خواهد شد.
نورالژی عصب سه قلو: نوعی درد مزمن است که به دلیل آسیب به عصب سه شاخه رخ می دهد. این مشکل می تواند در نتیجه فشرده شدن رگ های خونی به دنبال بیماری ام اس، سکته مغزی یا ضربه به سر ایجاد شود. در نورالژی عصب سه قلو درد ناشی از سردرد می تواند از حالت ناگهانی و کوبنده تا درد و سوزش مداوم متغیر باشد.
درمان
همانطور که اشاره شد داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه می توانند در راستای کنترل درد موثر واقع شوند. اما با توجه به برخی علل زمینه ای مهم ایجاد کننده درد در قسمت چپ سر، توصیه به درمان خودسرانه نمی شود و بهتر است در صورت استمرار چنین دردی هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید.
