در حالی شاهد رشد قیمت قیر و به تبع آن آسفالت در کشور هستیم که کارشناسان بر این باور هستند عمر آسفالت در ایران رو به کاهش گذاشته و متاسفانه واردات قیر بی کیفیت از کشورهای همسایه آنرا شدت داده است.

روند افت پروژه های راهسازی در کشور و عمر آسفالت این روزها در کنار رشد قیمت قیر موضوعی مهم و چالش برانگیز برای شرکت های راهسازی خصوصی و حتی دولتی شده است. موضوعی که این روزها حتی برای سازمان های دولتی که از قیر رایگان نیز استفاده می کنند تا حدودی مهم شده است چرا که علیرغم دریافت قیر رایگان هزینه های نگهداری راه ها به دلیل افت کیفیت آسفالت را به شدت افزایش داده است.

اما به راستی چرا پروژه های راهسازی در کشور در طی سال های گذشته به جای اینکه افزایش یابد افت پیدا کرده است؟

برخی از کارشناسان و فعالان حوزه راهسازی می گویند که ساخت برخی از پروژه های راهسازی توجیه اقتصادی ندارد و ساخت آنها بی‌فایده است.‏ هر چند چون دولت پروژه ای را به پیمانکار می دهد که پول کافی برای اجرای آن ندارد بنابراین پس از مدتی پروژه نیمه کاره مانده و پیمانکار نابود می شود.‏ اینها مواردی است که باعث می شود ترس از ورود به پروژه های راهسازی را افزایش دهد و البته سایر موارد مثل گرانی قیر و هزینه های نگهداری مزید بر علت می شود.

دلایل افت ۵۰ درصدی پروژه های راهسازی؛ ورود قیرهای بی کیفیت از کشورهای همسایه و مصرف بالای آسفالت

اما خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بازار، دلیل افت پروژه های راهسازی را کاهش کیفیت قیر و در نهایت بالا رفتن هزینه های نگهداری عنوان می کند.

شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور وظیفه دارد تا از لحاظ سازمانی در جهت ارتقا کیفیت قیر و بواسطه افزایش کیفیت قیر و آسفالت کشور در جهت رشد کیفیت صنعت راهسازی کشور اقدام کند

او با تاکید بر اینکه شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور طبق وظیفه سازمانی خود در ساخت آزاد راه ، بزرگراه و راه های اصلی کشور بالطبع یکی از مصرف کنندگان اصلی و بزرگ قیر کشور است می گوید: شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور وظیفه دارد تا از لحاظ سازمانی در جهت ارتقا کیفیت قیر و بواسطه افزایش کیفیت قیر و آسفالت کشور در جهت رشد کیفیت صنعت راهسازی کشور اقدام کند.

سال گذشته در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور و در شش ماه اول امسال حدود ۲۵۰ هزار تن قیر در پروژه های راهسازی کشور مصرف شد و حدود ۴.۵ میلیون تن آسفالت نتیجه این قیر مصرف شده بوده است که برای توسعه آزاد راه های کشور مصرف شده است

وی ادامه داد: سال گذشته در شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور و در شش ماه اول امسال حدود ۲۵۰ هزار تن قیر در پروژه های راهسازی کشور مصرف شد و حدود ۴.۵ میلیون تن آسفالت نتیجه این قیر مصرف شده بوده است که برای توسعه آزاد راه های کشور مصرف شده است.

معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه با بیان اینکه اگر چه این قیر به عنوان قیر رایگان برای شرکت ساخت قلمداد می شود و از لحاظ سازمانی جای تشکر دارد به واسطه قرار دادن این بند قانونی که ما را از دسترسی به قیر راحت کرده است تاکید می کند: از وزارت نفت که همکاری خوبی دارد و قیر را رایگان در اختیار ما قرار می دهد تشکر می کنیم. اما اگر نقدینگی قیر در اختیار ما قرار داده می شد قدرت عمل ما بیشتر می شد. شاید می توانستیم مدیریت بهتری انجام دهیم.

خرابی های زود هنگام بر جاده ها در حال رخ دادن است

او می گوید: همه می دانیم که در چند سال گذشته به دلیل کرونا تردد در آزاد راه ها و بزرگراه ها کاهش داشت و این سودی برای ما داشت که خرابی های جاده ها به دلیل کم شدن ترددها کمتر شده بود. اما خوشبختانه با از بین رفتن این بیماری منحوس که کل دنیا را به چالش کشیده بود تردد در جاده ها بیشتر شده است. امسال اکثر محورها با پیک تردد مواجه بودند و نتیجه آن این بود که خرابی های زود هنگام بر جاده ها در حال رخ دادن است. از سوی دیگر هم وضعیت منابع مالی کشور و گرفتاری های افزایش قیمت، هزینه اجرا بسیار افزایش پیدا کرده است. قطعا قدرت عمل اجرایی کشور را هم در بخش توسعه راه ها و هم در بخش نگهداری را کاهش می دهد.

در سال های گذشته در کشور سالانه ۱۵۰۰ کیلومتر جاده در کشور تحویل داده می شد. سپس این عدد به ۱۲۰۰ کیلومتر و الان به ۷۰۰ کیلومتر کاهش یافته است

خادمی در خصوص دلایل افت پروژه های راهسازی و راهکارهای عملی برای برطرف کردن آن گفت: در سال های گذشته در کشور سالانه ۱۵۰۰ کیلومتر جاده در کشور تحویل داده می شد. سپس این عدد به ۱۲۰۰ کیلومتر و الان به ۷۰۰ کیلومتر کاهش یافته است. منابع دوره هم افزایش پیدا کرده است اما قیمت گارانتی خیلی بیشتر از منابع اعتباری افزایش پیدا کرده است و درصد کار ما پایین آمده است. پس باید دنبال راهکار جدیدی باشیم که از این حالت و این زمان خاص پروژه های راهسازی را اجرا کنیم و به وظیفه سازمانی خود بهتر عمل کنیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: ما دو راهکار بیشتر نداریم یکی اینکه با افزایش کیفیت آسفالت بتوانیم دوام و عمر آسفالت را افزایش دهیم که قطعا قیر در این منظر نقش اول را بازی می کند. چون به خوبی می دانید که مصالح سنگین اگر درست انتخاب شوند تغییرات زیادی در طول دوره مصرف ایجاد نمی شود اما آن چیزی که مهم است این است که قیر ماده اصلی تولید آسفالت است که متاسفانه هم مهم و گران است و هم در طول زمان تغییر پیدا می کند.

امروز تنها راه این است که کیفیت قیر را بالا ببریم و از مصرف قیرهایی که کیفیت پایین دارند از طریق آزمایش هایی که در آزمایشگاههای کشور انجام می دهیم جلوگیری کنیم. یکی از معضلات کشور ورود قیرهای بی کیفیت از کشورهای همجوار است

وی ادامه داد: امروز تنها راه این است که کیفیت قیر را بالا ببریم و از مصرف قیرهایی که کیفیت پایین دارند از طریق آزمایش هایی که در آزمایشگاههای کشور انجام می دهیم جلوگیری کنیم. یکی از معضلات کشور ورود قیرهای بی کیفیت و ارزان تر از کشورهای همجوار است. نتیجه این می شود که باید آزمایشگاههای مرجع مثل آزمایشگاه مکانیک خاک اگر محموله ای را چند بار آزمایش می کرد هر محموله را چند بار آزمایش بیشتری انجام دهد و از مهندسان مشاور استفاده کنند تا بتوانند قیر با کیفیت تولید و استفاده کنند.

خادمی افزود: راهکار دوم این است که از افزودنی ها استفاده کنیم. به هر حال یک زمانی قیر ارزان بود و شاید ضرورتی ایجاب نمی کرد که ما از افزودنی ها در داخل قیر استفاده کنیم. الان با قیر هر تن ۱۰ میلیون تومان و حتی در بازار به ۱۵ میلیون تومان هم می رسد مصرف افزودنی ها که بتواند دوام آسفالت را افزایش دهد ضرورت دارد.

احمد رضا مومنی کارشناسان حوزه راهسازی بر این باور است که با طراحی های جدید می توان مصرف آسفالت را کاهش داد.
او می گویند: اگر می خواهیم مصرف آسفالت کاهش پیدا کند باید ضخامت آن را کم کنیم. پس برای کاهش ضخامت آسفالت باید مهندسان مشاور و مجریانی که داریم با روش های گذشته که سه لایه آسفالت ریخته می شد و کار اشتباهی بود را کنار بگذاریم. چون این روش منسوخ شده است.

وی می افزاید: با زیر سازی جالبی که ۳۰ سال پیش انجام می شد دوام آسفالت ۳۰ سال بود و خوب و مناسب بود. باید ضخامت آسفالت را کاهش دهیم تا مصرف قیر را کاهش دهیم و هزینه اجرای کار را کاهش دهیم.

دلایل افت ۵۰ درصدی پروژه های راهسازی؛ ورود قیرهای بی کیفیت از کشورهای همسایه و مصرف بالای آسفالت

استفاده از ماشین الات نیز نکته ای است که بسیار ضرورت دارد. در اجرا یکی از مشکلات کشور که باعث افزایش قیمت راهسازی و راهداری کشور شده است عمر زیاد ماشین آلات است. امسال با پیگیریهایی که انجام شده است ورود ماشین آلات راهسازی و معدنی آزاد شده است و مکاتباتی که با وزارت صمت شده است اعلام آمادگی شده است که شرکتهای راهسازی بتوانند از این بند قانونی استفاده کنند. با فرصتهایی که وجود دارد می توانیم ۵ هزار دستگاه ماشین آلات سنگین وارد کنیم و از این فرصت قانونی استفاده کنیم.