بده بستان بانک ها در هفته های اخیر پیچیده تر شده است. از قرار معلوم این پیچیدگی سیگنالی از حال بدی است که به اعتقاد برخی اتفاقا بر معیشت جامعه هم اثر گذار است.
همه چیز در طبیعت در سکوت کار خودش را انجام می دهد. آن قدر ساکت است که به یکباره طوفان به پا می خیزد. اما دلیل این اتفاق چیست؟ چرا همیشه قبل از طوفان های بزرگ آرامش خاصی طبیعت را فرا می گیرد؟ برخی احتمالا طوفان لحظه های بعد را دلیل آرامش فعلی می دانند.
البته همیشه هم این طور نیست. یعنی هر آرامشی علامت طوفان نیست و هر طوفانی لزوما از پس جوی آرام بلند نمی شود. با این حال تجربه نشان داده طوفان های سنگین در پس سوکتی سنگین معمولا ناگهانی هستند که علت آن هنوز مانند یک راز باقی مانده است. سکوتی که اکنون دامن گیر بانک ها شده و برخی معتقدند می تواند علامتی از یک طوفان تورمی باشد.
بده بستان بانک ها در هفته های اخیر پیچیده تر شده است. از قرار معلوم این پیچیدگی سیگنالی از حال بدی است که به اعتقاد برخی اتفاقا بر معیشت جامعه هم اثر گذار است.
بررسی سازو کار مالی بانک ها به صورت هفتگی نشان می دهد این نهادها به طور کلی هر هفته در حال حل یک معادله هستند و همین طور یک نامعادله.
معادله زمانی است که بانک ها آنچه از بانک مرکزی طلب می کنند را با وثیقه اوراق تسویه می کنند. این بده بستان به شکلی روش اقتصادی امن تری برای اقتصاد تلقی می شود. سمت دیگر این دادوستد نامعادله است. یعنی استقراضی که نه وثیقه می خواهد و نه بانک ها معذوریت چندانی در پذیرش آن دارند مسیری که یک نتیجه بسیار بد دارد. فشار مستقیم به رشد پایه پولی.
در این هفته ها آمارها نشان می دهند احتمالا تراز سمت معادله بانک ها خبر از سنگین تر شدن کفه نامعادله و رشد اضافه برداشت های بانکی دارد
خط ثابت بانک مرکزی در بازار باز
بازار باز و بازار بین بانکی دو بازاری هستند که بانک مرکزی با ماهیت مختلف سعی در بهبود نقدینگی نهادهای مالی مقروض دارد. اما شرط این بازارها وثیقه اوراق از سوی بانک ها است. در بازار باز بانک ها اوراق به بانک مرکزی می فروشند این نهاد هم در یک هفته بعد و با نرخ سود ۲۱ درصد دوباره آن را به بانک ها می فروشد.
عملیاتی که در هفته، تزریق پول در بازار باز لقب گرفته است. در هفته های اخیر این بسط در مرز ۷۰ هزار میلیارد تومان بوده و برای ۱۱ هفته هیچ تغییری نداشته است. در کنار این روند ساکت، نرخ سود هم برای ششمین هفته متوالی در مرز ۲۱ درصد ثابت مانده و بدون نوسان به کار خود ادامه داده است.
بازار دیگر بازار شبانه یا بازار بین بانکی است. اعتبارات قاعده مند بانک مرکزی در این معاملات هم، اوراق می خواهد اما باتاریخ سررسید کوتاه تر. تزریقی که از این ناحیه صورت می گیرد با نرخ سود ثابت ۲۲ درصدی است و درسطح متوسط ۵ هزار میلیارد تومان در هفته های اخیر تغییری نداشت. اتفاقی که در نهایت نرخ بهره بین بانکی را هم در مرز ۲۰٫۹ درصد ثابت نگه داشته است.
رصد آمارها در دو بازار مهم در این هفته ها نشان می دهد سکوت کاملی در فعل و انفعال مالی بانک ها و بانک مرکزی در اولین ماه پاییز امسال حکمفرما بوده اما آیا این سکوت نشان از آرامش وضع مالی بانک ها است؟برخی معتقدند خیر.
این عده اعتقاد دارند وقتی کفه معادلات بانک ها سبک تر می شود، احتمالا کفه دیگر بانک ها یعنی اضافه برداشت ها سنگین تر شده که می تواند طوفان تورمی را در برداشته باشد.
موج افزایش پایه پولی از کانال بانک ها
دلیل ادعای سنگین تر شدن کفه نامعادلات بانک ها را می توان به فعالیت بانک ها در بازار اولیه نسبت داد. در این معاملات بانک ها هیچ اوراقی را برای چهارمین هفته متوالی از دولت نخریده اند. برخی این موضوع را نشان از وضع بدنقدینگی بانک های نیازمند اوراق می دانند.
به همین علت سکوت بازار باز را عدم دارایی بانک ها در بازار باز می دانند که موجب می شود نیاز بانک ها از مسیری دیگر تامین شود. مسیر نامعادله یا همان اضافه برداشت از بانک مرکزی.
برخی شنیده های اکو ایران حاکی از آن است در این هفته ها استقراض پول بانک ها از بانک مرکزی از مسیر اضافه برداشت ها صعودی شده که مستقیما موجب رشد پایه پولی شده و می تواند تبعات تورمی بالایی را به همراه داشته باشد. به همین علت دسته ای که سکوت بازار باز را آرامشی قبل از طوفان عنوان می کنند مدعی انتظار رشد تورم در ماه های آتی از مسیر پولی هستند.
