در شرایطی که جنگ در اوکراین، به رغم تصورات اولیه به درازا کشیده شده، دامنه‌های این جنگ هر روز به شکلی غیرقابل پیش‌بینی ابعاد جدیدتری به خود می‌گیرد.
در تازه‌ترین مناقشه در این زمینه، ادعا شده که روس‌ها در حملات اخیر خود علیه کی‌یف، از پهپادهای ایرانی استفاده کرده‌اند. علی‌رغم این‌که تهران این مسئله را شدیدا تکذیب کرده، خبرگزاری آسوشیتدپرس با انتشار یادداشتی به بررسی ابعاد جدید ناشی از این ادعا پرداخته است.
اسرائیل تحت فشار مضاعف
شایعه حضور پهپادهای ساخت ایران در جنگ اوکراین، عمل تعادل بخشی اسرائیل را بین روسیه و غرب پیچیده کرده است. اسرائیل از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه گذشته تا حد زیادی در حاشیه مانده تا به روابط استراتژیکش با کرملین آسیب نرساند. اگرچه اسرائیل کمک‌های بشردوستانه به اوکراین ارسال کرده، اما درخواست‌های مکرر کیف برای ارسال سیستم‌های دفاع هوایی و سایر تجهیزات نظامی را رد کرده و از اعمال تحریم‌های شدید اقتصادی علیه روسیه و بسیاری از الیگارش‌های روسی-یهودی که خانه دوم در اسرائیل دارند، خودداری کرده است.
اما با انتشار اخباری مبنی بر تعمیق روابط مسکو با تهران، دشمن قسم خورده اسرائیل، فشار بر اسرائیل برای حمایت از اوکراین در این جنگ افزایش یافته است. اسرائیل مدت‌هاست که در سراسر خاورمیانه از طریق زمین، دریا و هوا با ایران درگیر جنگی در سایه است.
سایه ترس بر سر تل‌آویو
سرهنگ دوم ریچارد هچت، سخنگوی ارتش اسرائیل، با تکرار اتهامات مبنی بر حضور ایران –ادعایی که تهران آن را قاطعانه رد کرده- گفت که حمله انتحاری پهپادها در اوکراین نگرانی‌های جدیدی را در اسرائیل ایجاد کرده است. او گفت: «ما از نزدیک به آن نگاه می‌کنیم و به این فکر می‌کنیم که چگونه ایرانی‌ها می‌توانند از آن‌هاعلیه اسرائیل استفاده کنند.
این مسئله روز دوشنبه در حالی آغاز شد که یکی از وزیران کابینه اسرائیل از دولت خواست تا طرف اوکراین را بگیرد. ایران و گروه‌های نزدیک به آن در لبنان، سوریه، عراق و یمن اسرائیل را با پهپادهای دلتا شکل شاهد تهدید می‌کنند که اکنون ادعا شده در جنگ اوکراین به کار برده شده‌اند. دولت ایران ارائه این پهپادها به مسکو را رد کرده، اما مقامات آمریکایی از ماه اگوست ادعای متفاوتی دارند.
پایان بی‌طرفی اسرائیل، طوفان در روسیه
ناخمان شای، وزیر امور یهودیان در سراسر دنیای اسراییل در توییتر نوشت: «دیگر هیچ شکی وجود ندارد که اسرائیل در این درگیری خونین کجا باید بایستد. زمان آن فرا رسیده است که اوکراین نیز [از طرف ما] کمک‌های نظامی دریافت کند، همان‌طور که ایالات متحده و کشورهای ناتو ارائه می‌دهند». اظهارات او طوفانی در روسیه به راه انداخت. دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور سابق روسیه در تلگرام گفت که ارائه کمک‌های نظامی به اوکراین «یک اقدام بسیار بی‌ملاحظه» از سوی اسرائیل است. او نوشت: «این مسئله همه روابط بین دو طرف را از بین خواهد برد».
اما شای در روز سه‌شنبه موضع خود را تکرار و غلیظ‌تر کرد -در حالی که تأکید کرد که دیدگاهش منعکس کننده موضع رسمی دولت نیست: «ما در اسرائیل تجربه زیادی در حفاظت از خود در طول ۳۰ سال اخیر داریم. ما مورد حمله موشکی از عراق و موشک‌هایی از سوی لبنان و غزه قرار گرفته‌ایم. من در مورد تجهیزات دفاعی برای محافظت از اوکراین صحبت می‌کنم». دفتر نخست‌وزیر اسرائیل و وزارت دفاع هر دو از اظهار نظر در این مورد خودداری کردند.
نگرانی‌های اسرائیل
برای سال‌ها، روسیه و اسرائیل از روابط کاری خوبی برخوردار بوده‌اند و برای جلوگیری از برخورد در آسمان سوریه، با یکدیگر هماهنگ شده‌اند.
اسرائیل همچنین به دلیل نگرانی در مورد امنیت جامعه بزرگ یهودی در روسیه، مایل است در جنگ اوکراین بی‌طرف بماند. اسرائیل از تجدید حملات یهودستیزانه در این کشور -با سابقه طولانی قتل‌عام ضدیهودی تحت سلطه تزارهای روسیه و پاکسازی در دوران شوروی- نگران است. بیش از یک میلیون از ۹٫۲ میلیون افراد ساکن در سرزمین‌های اشغالی ریشه در اتحاد جماهیر شوروی سابق دارند.
تنها متحد غربی که با پوتین دیدار کرد
نفتالی بنت، نخست وزیر سابق اسرائیل، پس از آغار تهاجم به اوکراین، شدیدا تلاش کرد بی‌طرفی خود را حفظ کرده و از محکوم کردن اقدامات روسیه خودداری و حتی سعی کرد خود را به عنوان میانجی‌گر این مناقشه نشان دهد. در حالی که ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحریم‌های گسترده‌ای را علیه روسیه تدارک دیده‌اند، بنت تنها متحد غربی بود که با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در مسکو دیدار کرد.
چرخش لاپید در اوکراین و افزایش تنش‌ها با مسکو
اما در ماه‌های اخیر، موضع اسراییل از رویکردی محتاطانه به سمت گرایشی سخت‌تر تشدید شده است. یایر لاپید، نخست‌وزیر، که در تابستان به عنوان سرپرست موقت کابینه به کار گرفته شد، نسبت به سلف خود پر سر و صداتر بوده است. او به عنوان وزیر امور خارجه، گزارش‌های جنایات در بوچای اوکراین را به عنوان جنایات جنگی احتمالی توصیف کرد. پس از این‌که روسیه هفته گذشته کی‌یف را بمباران کرد، او «به شدت» این حملات را محکوم و «تسلیت صمیمانه خود را به خانواده قربانیان و مردم اوکراین» ارسال کرد، امری که باعث واکنش شدید مسکو شد.
تنش‌ها زمانی بیشتر شد که دادگاهی در روسیه در ماه جولای حکم داد آژانس یهود –سازمانی که مهاجرت یهودیان به اسرائیل را ترویج می‌کند- دفاتر خود را در این کشور ببندد. بدین ترتیب اسرائیل متنشنج شد. جلسه استماع برای تصمیم‌گیری در مورد آینده عملیات آژانس در روسیه برای چهارشنبه تعیین شده است. ییگال پالمور، سخنگوی آژانس گفت: «هر چیزی ممکن است اتفاق بیفتد».
تشدید مباحث در اسرائیل
اکنون، ادعای پرواز پهپادهای ایرانی در آسمان اوکراین و هشدار اسرائیل در این مورد، بحث‌ها را در تل‌آویو تشدید کرده است. عاموس یادلین، رئیس سابق اطلاعات نظامی اسرائیل گفت: «من فکر می‌کنم اسرائیل می‌تواند کمک بیشتری کند. او «دانش اسرائیل در مورد نحوه رسیدگی به حملات هوایی»، «اطلاعات درباره سلاح‌های ایرانی» و «توانایی مهار آن‌ها» را به‌طور بالقوه برای اوکراین ضروری توصیف کرد.
جفری کورن، کارشناس حقوق جنگ در کالج حقوق تگزاس جنوبی در هیوستون هم مدعی شده ایران در حال آزمایش سلاح هایی است که می تواند علیه اسرائیل استفاده شود. کورن گفت: «اگر پهپادها موثر واقع شوند، ایران توسعه آن‌ها را دو برابر خواهد کرد. اگر آن‌ها سرنگون شوند، ایران فرصتی برای کشف چگونگی دور زدن این اقدامات متقابل را خواهد داشت».
انتقاد زلنسکی
ادعا می‌شود سامانه پدافند هوایی اسرائیل، موسوم به گنبد آهنین، از توان رهگیری ۹۰ درصدی در برابر شلیک موشک های وارده از غزه برخوردار است. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، اسرائیل را به دلیل عدم ارائه سامانه ضد راکتی به کیف مورد انتقاد قرار داد.
ناتان شارانسکی، رئیس سابق آژانس یهود، که زمانی مخالف شوروی بود، روز سه‌شنبه در مصاحبه با روزنامه هاآرتص از بی‌میلی این رژیم برای کمک به اوکراین انتقاد کرد و اسرائیل را به عنوان «آخرین رژیم در جهان آزاد که هنوز می‌ترسد پوتین را عصبانی کند» مورد تمسخر قرار داد.
با این حال، برخی در تل‌آویو اصرار دارند که اسرائیل دقیقاً به این دلیل که با متحدان غربی خود متفاوت است، نباید وارد معارضه شود. یوزی روبین، رئیس سابق برنامه دفاع موشکی اسرائیل گفت: «ما آلمان یا فرانسه نیستیم. ما رژیمی هستیم که در حال جنگ هستیم».
