آیدا (Ai-Da) روبات هنرمند انساننما برای اولینبار بهصورت رودررو به سوالات اعضای پارلمان انگلستان پاسخ داد. این روبات که به نام یک زن ریاضیدان پیشگام، آدا لاولیس نامگذاری شده است اولین روبات هنرمند فوقواقعگرایانه جهان است که در فوریه ۲۰۱۹ در یک تیم از متخصصان بسیار ماهر ساخته شد. او با استفاده از بازوی بیونیک و چشمهای مجهز به دوربین، به خلق آثار هنری میپردازد و امسال در دوسالانه ونیز نمایشگاهی داشت که مسائل سیاسی و اجتماعی را از طریق نقاشی، مجسمهسازی و اینستالیشن بررسی میکرد.
این روبات هنرمند که آیدان ملر آن را ساخته، به پارلمان انگلستان رفت تا به سوالات اعضای مجلس اعیان پاسخ دهد. برای اولینبار، اعضای مجلس اعیان به عنوان بخشی از تحقیقات خود در مورد آینده صنایع خلاق بریتانیا، درباره یک روبات به بررسی و تحقیق پرداختند. آیدا در پاسخ به سوالات اعضای کمیته ارتباطات و دیجیتال درباره نحوه کار خود توضیح و درعینحال نشان داد به تواناییهای خود آگاه است و میداند کجا کمبود دارد. او درباره اینکه چگونه هنر تولید میکند و این کار چه تفاوتی با انسان دارد، گفت: «با دوربینهایی که در چشم من هستند، الگوریتمها و بازوی روباتیک روی بوم نقاشی میکنم و در نتیجه تصاویر بصری جذابی به دست میآیند. من تجربیات ذهنی ندارم و به برنامههای کامپیوتری وابسته هستم. اگرچه زنده نیستم، باز هم میتوانم هنر خلق کنم.»
آیدان ملر، خالق Ai-Da، درباره او میگوید: «آیدا روبات پیچیدهای است که برای تقلید از انسان طراحی شده است. این روبات یک پروژه هنر معاصر است که هدف آن بررسی این است که آیا امکان نقد دنیای فناوری توسط خود فناوری، وجود دارد یا خیر.» آیدا از یک طرف توجه عمومی زیادی را به خود جلب میکند و از طرف دیگر انتقادات زیادی را به وجود آورده است. او در ابتدا با اسکن یک شیء از طریق دوربینهای خود و فرآیندهای هوش مصنوعی که پیامهایی را به بازوی روباتیک او ارسال میکرد، میتوانست تصاویرانتزاعی بکشد. اما درآوریل ۲۰۲۲ بازوی نقاشی جدیدی به او اضافه شد که به او تواناییهای جدیدی مانند نقاشی با استفاده از پالت داد و امروزه Ai-Da قادر است با استفاده از یک پالت مانند هنرمندان نقاشی کند.
بیشتر بخوانید: ناآرامی های اخیر کمر کسبه را شکست
در حال حاضر، نقاشیهایAi-Da واقعیت موجود را تکرار میکند و هنوز خلق آثار هنری کاملا بدیع برای او غیرممکن است، هرچند که هیچکدام از آثار او شبیه یکدیگر نیستند. بااینحال، این موضوع سوالات زیادی را در دنیای هنر ایجاد میکند: اگر آنچه او میکشد الهام گرفته از چیزی باشد که از قبل وجود دارد یا ما را احاطه کرده است، آیا میتوان او را یک هنرمند نامید؟