رئیس جمهور سوریه روز گذشته در سفر اعلام نشده و بدون تشریفات به تهران آمد و با مقام معظم رهبری و رئیس جمهور دیدار و بر روابط راهبردی دو کشور در حوزه‌های امنیتی، دفاعی تاکید شد.
چرا رئیس جمهور سوریه، روسیه و امارات را به عنوان دو مقصد اول انتخاب کرده بود؟
دیدار با پوتین
رئیس جمهور سوریه پیش از این به روسیه و امارات سفر کرده بود، سفر او به روسیه در راستای حرکت استراتژیک روسیه در این کشور بود. سوریه روابط دیرینه‌ای با روسیه از زمان حافظ اسد داشته و وابستگی این کشور از زمان شوروی سابق از نظر تسلیحاتی و ژئوپلیتیکی دنیای عرب عملا بعد از سقوط جمال عبدالناصر عملا تنها پایگاه بلوک شرق در منطقه و دنیای عرب است، از این رو روابط استراتژیک پوتین و اسد به عنوان یکی از قدرت‌های بلوک شرق نشان از تعمیق این روابط دارد
سفر به امارات
سوریه یکی از اعضای تعلیقی اتحادیه عرب است و از نظر اقتصادی برای این کشور جنگ زده بسیار حائز اهمیت است که بتواند به این اتحادیه برگردد، زیرا تا قبل از جنگ سوریه این کشور با حضور در اتحادیه عرب توانسته بود از مزیت‌های تجارت آزاد مابین کشورهای عضو این اتحادیه بهره برده و با صادرات میوه و غلات به کشورهای خشک خلیج فارس به واردات محصولات تکنولوژی محور بپردازد و عملا از اقتصاد محکم اما مبتنی بر تجارت برخوردار باشد، از این رو بازسازی ارتباط اقتصادی با اتحادیه عرب برای سوریه مهم بوده و نقش بسزایی در رشد صنعت و بازسازی اقتصاد سوریه دارد، سفر اسد به امارات نیز در همین راستا شکل گرفت و بازسازی ارتباط این کشور با کریدور جهانی دبی باعث خواهد شد تا روند بازسازی اقتصاد این کشور به سرعت اتفاق بیافتد البته دلیل اصلی این موضوع نیز تحریم‌های شدید علیه ایران است و تحریم‌ها عامل اصلی نزدیکی سوریه به اتحادیه عرب شده است زیرا سوریه تحت تحریم جهانی توان تامین مالی لازم را نداشته و با ارتباط با کشورهایی همچون ایران و روسیه نیز نمی‌تواند این نیاز خود را تامین کند.
مزیت‌هایی همچون قوم‌گرایی، زبان مشترک و ارتباط اتحادیه عرب با اقتصاد جهانی، سوریه را به کشورهایی همچون قطر و امارات و حتی عمان نزدیک کرده و باعث خواهد شد تا این کشور شریان‌های اقتصادی خود را بازسازی کند.
هشدار تلویحی مقام معظم رهبری به بشار اسد
اسد در راستای بازسازی کشورش از نظر صادرات خدمات فنی مهندسی به ایران وابسته بوده و تلاش می‌کند از ایران برای بازسازی استفاده کند. حضور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه باعث شده هلدینگ‌های اقتصادی زیرمجموعه سپاه همچون خاتم الانبیا بتوانند در سوریه ورود کرده و بخشی از بازسازی این کشور را برعهده بگیرند اما مهم‌ترین موضوع و مشکل بر سر این راه و یکی از دلایل عدم استقبال بخش خصوصی برای حضور در بازار سوریه تامین مالی برای پروژه‌ها باشد. تحریم‌ها و شرایط سخت انتقال منابع ارزی و همچنین محدود بودن منابع ارزی ایران نیز یکی از دلایل عدم سرمایه گذاری خارجی در سوریه از سوی ایران است.
مقام معظم رهبری در دیدار بشار اسد رئیس جمهور سوریه در تهران با هشدار به او در خصوص روابط با کشورهایی که پیش از این در مقابل این کشور ایستاده بودند، گفتند: باید از تجربه‌های گذشته، خط آینده را روشن کرد.
همین هشدار کافی است که اسد بداند دوری از بلوک شرق به رهبری چین، روسیه و ایران و نزدیکی به جبهه غرب در منطقه تبعات منفی برای این کشور به دنبال خواهد داشت.
راهبرد سوریه در مقابل ایران
اسد نیز راهبرد خود را در این سفر علنا بیان کرده و آن تقویت جبهه مقاومت و مقابله این کشور با سرزمین‌های اشغالی را هدف اصلی خود قرار داده و از این رو مهم‌ترین اصل برای او استفاده از جمهوری اسلامی به عنوان اصلی‌ترین حامی جبهه مقاومت است. اسد به خوبی از دشمنی راهبردی ایران آگاه بوده و سعی دارد با تقویت دیوار دفاعی خود در مقابل رژیم صهیونیستی به بازسازی کشورش و همچنین آزادسازی دیگر مناطق تحت اشغال ترکیه، ایالات متحده و تکفیری‌ها بپردازد.
بدیهی است راهبرد جمهوری اسلامی در این شرایط علاوه بر استحکام جبهه مقاومت باید ایجاد بازارهای نو در سوریه برای شرکت‌های خصوصی باشد و می‌توان در این راستا با استفاده از روابط راهبردی با کشورهایی همچون قطر و عمان که نگاه متعادل‌تری داشته و روابط خوبی نیز با تهران دارند با ایجاد کنسرسیوم‌های سه جانبه به صورت تامین مالی کشورهای ذکر شده و صادرات خدمات فنی و مهندسی به سرمایه‌گذاری در سوریه پرداخته و در بازسازی این کشور مشارکت فعالی از خود نشان دهد.
ابتکار وزارت امورخارجه در این خصوص می‌تواند دری به سوی بازارهای سوریه بوده و با وجود تحریم‌های شدید علیه روسیه و روابط تیره سوریه با اتحادیه عرب به خصوص عربستان، بحرین و بعد امارات فرصت مغتنمی برای حضور بخش خصوصی در سوریه فراهم آورد.
دبیر تحریریه ماهنامه خانه روشن – مرصاد رنگرز
