برای تشکیل هر سانتیمتر خاک بیش از ۵۰۰ سال زمان صرف شده است و امروزه تولید محصولات غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ بیتوجهی به خاک امنیت غذایی دنیا را به خطر خواهد انداخت پس فراموش نکنیم که امنیت غذایی و آبی بشر در گرو خاک است.
برداشت بیرویه از سطح خاک
طی سالهای اخیر با افزایش جمعیت کره زمین میزان نیاز به افزایش تولید غذا بیش از گذشته احساس میشود؛ برای همین منظور میزان برداشت از سطح افزایش یافته و همین امر منجر به کاهش کیفیت خاک و حتی تخریب جنگلها و تبدیل آن به اراضی کشاورزی شده است.
پس از به زیر کشت رفتن اراضی دنیا به سبک مدرن ارزش ۴۰ درصد زمینها افت پیدا کرده است و اگر با همین روند حرکت کنیم تا سال ۲۰۵۰ وسعتی از کره زمین به اندازه آمریکای جنوبی خسارت میبیند در مقابل آن اگر نسبت به احیای این زمینها اقدام کنیم میتوان تغییر اقلیم و نابودی گونهها را مهار کرد.
نسخه دوم «چشمانداز جهانی زمینها» برای ۵ سال در حال تهیه است، این پژوهش چگونگی مدیریت منابع زمین مانند آب، خاک و تنوع زیستی را بررسی میکند. در این بررسی کاهش کیفیت زمین گزارش شده است و این افت منجر به افت حاصلخیزی زمین، جذب کمتر کربن و توانایی کمتر در حمایت از گونههاست.
ابراهیم تیا، دبیر اجرای کنوانسیون مبارزه با بیابانزدایی سازمان ملل میگوید: «نمیتوانیم زمین را یک چیز بدیهی فرض کنیم»؛ او همچنین ادامه میدهد: «نمیتوانیم به این خیال باشیم که زمین کافی وجود دارد، آب کافی، جنگل کافی، تالاب کافی برای نابود کردن وجود دارد تا جواب طمع سیریناپذیر ما برای غذا و خوراک باشد».
طی سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹ بر اساس آمار ۷۰ درصد جنگلها برای تبدیل شدن به اراضی کشاورزی از بین رفتند که این اقدام بر خلاف قوانین ملی کشورها بوده است؛ در دنیا تولید غذا بزرگترین عامل آسیب رساندن به زمین بوده است برای همین قطع ۸۰ درصد جنگلها و ۷۰ درصد استفاده آب شیرین دنیا برای تولید غذا بوده است.
اگر با همین منوال ادامه دهیم تا کمتر از ۳۰ سال دیگر ۱۵ میلیون کیلومتر مربع چیزی معادل وسط آمریکای جنوبی را از دست خواهیم داد. اگر رویه همچنان ادامه داشته باشد اراضی کشاورزی مراتع و نواحی طبیعی افت ۱۲ تا ۱۴ درصدی خواهند داشت و در این میان کشورهای آفریقایی بیشترین آسیب را خواهند دید البته اگر گامهایی برای احیای زمینها برداریم امید برای بهبودی وجود دارد. کاشتن درخت مدیریت موثر چرای حیوانات و کمک به نوزایی طبیعت ازجمله اقداماتی است که میتوانیم برای احیای زمینها برداریم.
لزوم حفاظت از آبگیرها و بهرهبرداری از باران
اگر دولتها علاوه بر احیا، زمینها را تحت حفاظت داشته باشند نه تنها تولید محصولات کشاورزی در کشورهای در حال توسعه افزایش خواهد یافت بلکه از افزایش قیمت نیز جلوگیری خواهد کرد همچنین حفاظت از زمین موجب توانایی خاک برای ذخیره کربن و آب شده و از نابودی یک سوم زمین جلوگیری خواهد کرد.
رهبران سیاسی ۱۳۰ کشور دنیا در جریان اجلاس کاپ ۲۶ برای جلوگیری از قطع درختان و کاهش کیفیت زمین قول مساعد دادند؛ همچنین ۱۹ میلیارد دلار برای حمایت از زراعت ترمیمی تعهد داده شد. این سرمایهگذاری خوبی خواهد بود چون هر دلاری که برای احیای زمین هزینه میشود ۳۰ دلار سود خواهد داشت.
فراهم کردن امکان پا گرفتن مجدد فرایندهای اکولوژیکی طبیعی و حفاظت از آبگیرها و بهرهبرداری از باران ازجمله اقداماتی است که در این گزارش بهعنوان نمونه اشاره شده است تا کشاورزان نسبت به احیا و حفاظت از زمینها اقدام کنند.
با توجه به این که اراضی را برای تولید موادغذایی نابود میکنیم باید مصرف خود را نیز مدیریت کنیم چون سرانه اسراف غذا در کشور های ثروتمند دنیا ۱۰۰ کیلو در سال است که با پرهیز از اسراف میتوانیم گام مهمی برای احیا و حفاظت از زمین برداریم و آن را برای آیندگان حفظ کنیم.