ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در طی این سالها با رویکردی غیر کارآمد در رابطه با مبارزه قاچاق کالا و ارز نتوانسته تاثیرگذاری زیادی در حوزه مقابله با قاچاق کشور داشته باشد و با توجه به آنکه ریسک قاچاق کالا در ایران بین ۵ تا ۱۰ درصد است ۰برآورد مطرح شده از سوس کارشناسان اقتصادی) باعث گسترش قاچاق کالا و ارز شده است.

برای مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌توان دو رویکرد کلیوجود دارد. یکی آنکه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تمام تلاش خود را بر کشف و ضبط  قاچاق کالا و ارز و به دام انداختن قاچاقچیان-که ظاهرا این رویکرد مدنظر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز قرار گرفته است- معطوف دارد.

اما رویکرد دومی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، بالابردن هزینه قاچاق در کشور است.

شکی نیست معضل قاچاق کالا در کشور ما ، علاوه بر آثار سوء اقتصادی به عنوان یک چالش فرهنگی، امنیتی و اجتماعی حائز اهمیت است . امروزه این معضل علاوه بر اینکه به عنوان یک تهدید جدی بر سر راه تولید داخلی است هزینه‌های زیادی نیز بر دستگاه‌های مسئول و کشور تحمیل کرده است.

سود آوری بالای کالای قاچاق در مقابل ریسک پایین آن یکی از مهترین دلایل گرایش به این امر در کنار نگاه نادرست و عملکرد ناهماهنگ و غیرحرفه‌ای دستگاه‌های اجرایی کشور است. این سود ناشی از تفاوت قیمتها در بازار داخل با کشورهای همجوار است . سودهایی که از صادرات غیر رسمی برخی کالاهای یارانه‌ای (مانند فرآورده‌های نفتی، دارو، شوینده‌ها، سموم دفع آفات نباتی، کود شیمیایی، نان، آرد، گندم و دیگر کالاهای اساسی کسب می شود به قدری انگیزه در افراد ایجاد کرده که افراد باز اقدام به قاچاق کالا می‌کنند.

برای تحقق این امر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می‌تواند با توجه به سابقه فعایت‌های خود در این سالها و همکاری با وزارت صمت و ارگان‌های مرتبط، برای حل معضل قاچاق که گریبانگیر کشور شده موثرتر عمل کند.

ضعف عملکرد مجموعه دستگاه‌های اجرایی، قضائی و … شاید حاصل نگاه راهبردی ستاد است و روزبه‌روز آمار قاچاق کالا و ارز بالاتر رفته و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز عملا با حجم بیشتری از پرونده‌ها و اشخاص برای جلوگیری از گسترش قاچاق کالا روبه‌رو است.

قاچاق کالا به عنوان یک فعالیت غیر قانونی ، همواره با ریسک ناشی از برخورد عوامل قانونی کشور روبرو است، اما نکته قابل توجه این است که چرا تا کنون این برخوردها بازدارنده نبوده و همچنان قاچاق کالا اقتصاد کشور را تهدید می‌کند بطوریکه تنها ده درصد از کالاهای قاچاق کشف می‌شود.

به نظر می‌رسد بازنگری در نگرش ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از ضرورت‌هایی است-با توجه به تحریم‌ها و وضعیت اقتصادی کشور- که لاجرم باید تحقق بپذیرد.