روز گذشته بخشنامه وضع عوارض صادراتی بر محصولات معدنی واكنش منفی بازار سرمايه را در پی داشت به گونه‌ای كه همه شاخص‌های اين بازار پس از روند صعودی كه از ابتدای سال جاری داشتند، روز سه‌شنبه ۲۱ فروردين ماه ريزش سنگيني را تجربه كردند. شاخص بورس در جريان معاملات روز گذشته بازار سرمايه و تحت تاثير بخشنامه وزارت صنعت درخصوص دريافت عوارض صادراتي از فولادي‌ها با افت ۳۳ هزار واحدي روبه‌رو شد. در جريان داد و ستدهای اين روز بيش از ۱۰ ميليارد و ۱۴۲ميليون سهم و حق‌تقدم به ارزشي بالغ بر ۴ هزار و ۸۹۴ميليارد تومان در بيش از ۴۸۳هزار نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با افت ۳۳هزار و ۵۲۲واحدی در ارتفاع يک‌ميليون و ۴۴۵ هزار و ۹۷۰ واحد قرار گرفت.
در اين راستا مجيد عشقی، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار، در نامه‌ای به وزير صمت به اين بخشنامه واكنش نشان داد و اعلام كرد: با درنظر گرفتن ملاحظات بازار سرمايه مبنای زمانی اخذ عوارض صادراتی حداقل پس از سه ماه از تاريخ تصويب و ابلاغ مصوبه ستاد تنظيم بازار، تعيين و قيمت مبنای صادراتی فوب ايران از هفته اول دی ۱۴۰۰ به هفته پايانی ۱۴۰۰ تغيير و اعمال شود.
در ادامه اين نامه تاكيد شده است كه با توجه به طبقه‌بندی بخش عمده‌ای از محصولات توليدی شركت‌های سهامی عام ثبت شده در فهرست كالاهای مشمول عوارض به نظر مي‌رسد اين موضوع در كوتاه و ميان مدت بر روند معاملات آثار منفي قابل ملاحظه‌ای خواهد گذاشت و از آنجا كه تعداد بسيار زيادی از سرمايه‌گذاران باتوجه به افزايش قيمت جهانی كالاها در اسفند سال گذشته اقدام به انجام معاملات كرده‌اند، بنابراين تصويب قيمت پايه منتهی به هفته اول دی۱۴۰۰ موجبات خدشه‌دار شدن امنيت سرمايه‌گذاری را فراهم می‌كند.
كارشناسان اين بازار معتقدند كه بازار سرمايه در سال جاری شرايط مساعدی را پيش‌روی خود می‌ديد اما در محيطی كه سرمايه‌گذاری بلندمدت يا سرمايه‌گذاری با ثبات در آن معنايی ندارد و يک‌شبه عوارضی وضع می‌شود محيط كسب و كار و سرمايه‌گذاری را تماما به حاشيه می‌برد.
وضع تعرفه صادرات بر سنگ آهن سنگين است
فردين آقابزرگي، تحليلگر بازار سرمايه در مورد تاثير افزايش عوارض صادرات بر سنگ آهن بر روند بازار سرمايه بر اين باور است كه اين اقدام يكي از نشانه‌هاي بي‌ثباتي در تصميماتي است كه در اقتصاد كشور و بازار سرمايه بسيار اثرگذار است.
اين كارشناس بازار سرمايه در ادامه گفت: متاسفانه وضع تعرفه صادرات بر سنگ آهن سنگين است و اين موضوع بر ساير محصولات شيميايي، روي، مس و كليه فرآورده‌هاي پايين دست صنايع كه به شرط تامين نياز داخل تامين و صادر مي‌شوند را نيز دربر مي‌گيرد.
آقابزرگي با تاكيد بر اينكه آرامش بازار سرمايه با ابلاغيه‌ها و چنين تصميمات متناقضي به‌هم مي‌ريزد، ادامه داد: هر چند اين دستور از سوي وزارت صمت براي گمرك ابلاغ شده است اما ظاهرا رييس سازمان بورس و اوراق بهادار از اين موضوع بي‌اطلاع بوده و اين موضوع جاي تاسف دارد كه در چنين فضايي كه تصميمات كلان اقتصادی گرفته می‌شود اين ناهماهنگي‌ها به چشم می‌خورد.
آقابزرگي خاطرنشان كرد: يكي از موجبات تزلزل و بازگشت به بي‌اعتمادی در حوزه سرمايه‌گذاري در حوزه بازار سرمايه همين‌گونه از تصميمات است و به نظر می‌رسد كه اين ابلاغيه‌ها دارای خطاهای زيادی باشد.
اين تحليلگر بازار سرمايه با اشاره به نامه رييس سازمان بورس به وزير صنعت، معدن و تجارت تصريح كرد: اين نامه نشان مي‌دهد كه اين تصميم پختگي لازم را نداشته و نه تنها براي سرمايه‌گذاري‌هاي داخلي بلكه درخصوص سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي كه ما درصدد دعوت از آنها هستيم و به آنها قول فضاي كسب و كاري با قابليت پيش‌بيني داده‌ايم نيز اثرگذار خواهد بود.
سايه اين تصميمات بالای سر سهامداران سنگينی می‌كند
آقابزرگي ادامه داد: اندازه ابعاد سود و زيان اين ابلاغيه ممكن است تا حدودی در بازار و نگراني‌های افراد متفاوت باشد به عنوان مثال حداكثر ۱۲ تا ۱۳درصد از منابع درآمدي شركت بزرگي مانند فولاد مباركه مربوط به صادرات است بنابراين اگر چنين تعرفه‌ای اجرايی شود آثار سود و زيان كمتری براي اين شركت به دنبال دارد اما در كل اتخاذ چنين سياست‌ها و تصميماتي كه به صورت آنی و يک شبه رخ مي‌دهد سايه‌اش بالای سر سهامداران و سرمايه‌گذاران بورس بسيار سنگينی می‌كند.
اين تحليلگر بازار سرمايه در ادامه خاطرنشان كرد: متاسفانه از اين دست تصميمات طی دو سال گذشته كم گرفته نشده و سه ماه قبل هم وضع تعرفه‌ای روی شركت‌های اوره‌ای و متانول را شاهد بوديم و امروز اين عوارض روی كل صنايع صورت گرفته است و تغيير در نرخ خوراک و بهره مالكانه نيز از ديگر تصميمات بود و در كل بايد گفت تناقضات در اين زمينه تبعات خوبي در اين بازار ندارد.
هيجان جمعی در بازار سرمايه
آقابزرگی تصريح كرد: همان‌طور كه شاهد آن بوديم پس از اعلام اين خبر يک هيجان جمعی در صف‌های فروش شكل گرفت كه ناشی از تحميل چنين ريسكی بر بازار سرمايه بود.
اين تحليلگر بازار سرمايه در پاسخ به اين پرسش كه اين موضوع چه تبعات منفي مي‌تواند در پی داشته باشد، گفت: ورود نقدينگی ۴ هزار و ۸۰۰ همت به ساير بازارها به خصوص به بازارهای سفته‌بازی و دلال‌بازی و كالاهای سرمايه‌اي كه در بازار از آنها ياد مي‌شود (مانند بازار خودرو يا بازار خريد و فروش محصولات و كالاهاي خارجي و…) وضعيت بازار را به‌هم ريخته است. اين در حالی است كه اين نقدينگي بايد در سالي كه با شعار توليد، دانش بنيان و اشتغال‌آفرين است به سمت توليد هدايت شود.
آقابزرگی ادامه داد: به اعتقاد بنده اين تصميم حتی می‌تواند توليد را به خطر بيندازد و سرمايه‌گذار زمانی كه خود را در برابر تغييرات مداوم قانون ببيند مسلما سرمايه‌گذاری كمتری در حوزه توليد خواهد داشت و سرمايه‌گذاران نيز متحمل ضرر و زيان شوند.
اين كارشناس بازار سرمايه در ادامه گفت: تنها در صورتي كه شاهد چنين ابلاغيه‌ها و تصميمات يک شبه‌ای نباشيم امسال اوضاع بازار به لحاظ تحليل تكنيكال و بررسي متغيرهاي اثرگذار از جمله ميزان تورم و عملكرد سود و زيان شركت‌ها و تحليل روند نزولي ارزها و دلار از كانال نزولي به كانال صعودي برمي‌گردد و بازار سرمايه با اقبال بيشتري روبه‌رو خواهد شد، به خصوص كه در سال گذشته نيز بازدهي نامطلوبي بر ساير بازارها حاكم بود و امسال نه تنها جبران عقب‌ماندگي‌ها خواهد شد، بلكه درخصوص آثار تورم و كاهش ارزش پول نيز بازدهي‌ها مناسب‌تر مي‌شوند.
