نیمه شبی برای نوشیدن آب از خواب برخاستم و کلید برق را فشار دادم و لامپ روشن نشد. دوباره و چند باره این کار را کردم ولی… فهمیدم برق رفته است. چاره را در این دیدم که کورمال کورمال خودم را به آشپزخانه برسانم تا وسیله‌ای برای روشنایی بیابم. اما در راه، بدنم به صندلی گیر کرد و افتادم. پایم ضرب دیدگی پیدا کرد و شکست. الآن چند روز است که در گچ می‌باشد. در این چند روز به چیزهای مختلف فکر کردم. از جمله این که اگر به منبع نور و انرژی متصل نباشی برای طی مسافت کوتاهی، مثل اتاق خواب تا آشپزخانه هم ایمن نیستی و هم خطرهای زیادی تهدیدت می‌کند. ممکن است به زمین بیفتی و پایت بشکند. ممکن است سرت به جایی اصابت کند یا خدایی ناکرده از بین بروی و…بعد فکرکردم این در امور مادی است، در امور معنوی هم اگر کسی که به منبع نور و هدایت الهی متصل نباشد هر لحظه در معرض سقوط یا خطرگمراهی است. بعد این جمله از زیارت روز جمعه به یادم آمد، آنجا که می‌خوانیم «السلام عَلیک یٰا نور‌الله الذی یهتدی به المهتدون» سلام بر شما، ای نور و روشنایی خدا که به واسطه شما، هدایت‌خواهان هدایت می‌شوند. با خود عهد کردم که پیوند معنوی خود را با امام زمان (عج) که امروزحجت خدا و مرجع هدایت الهی است، دائمی و محکم کنم تا از خطر گمراهی و انحراف مصون بمانم.

در چه عصر و زمانی زندگی می‌کنیم؟ این پرسش اشاره به یک ویژگی مهم در انسان دارد و آن «زمان آگاه» بودن اوست. در اعتقادات دینی ما اهمیت این ویژگی و صفت بسیار مورد تأکید قرار گرفته است. چنانکه حضرت علی(ع) می‌فرماید: «شناخت برای انسان همین بس که به زمان خویش آگاه باشد.»(بحارج۷۸ ص ۸۰) یا این که می‌فرماید: «زمان شناس‌ترین مردم کسی است که از رویدادهای زمانه شگفت زده نشود (فریب نخورد)»(میزان الحکمه ص ۷۶) در جای دیگر نیز می‌فرماید: «زمان شناس را امور مشتبه، غافلگیر نمی‌کند.»(کافی ج۱، ص۲۷) پس آگاهی از وضعیت زمان و شرایطی که در آن زندگی می‌کنیم، بسیار لازم و ضروری است زیرا عدم آگاهی از شرایط و ویژگی‌های زمان، ممکن است باعث گمراهی و کج اندیشی ما شود و کج اندیشی نیز ما را از مسیر روشنی و هدایت دور ساخته و به هلاکت و نابودی بکشاند.
افراد زیادی را می‌شناسیم که به خاطر آگاه نبودن از جنبه‌های منفی تکنولوژی یا محیط‌های آلوده، در دام انسان‌های شرور و گمراه گرفتار شده‌اند. اکثر این افراد فقط به خاطر نداشتن آگاهی، فریب خورده‌اند. پس آگاه شدن از شرایط و ویژگی‌های زمان، می‌تواند ما را از این نوع گرفتاری‌ها مصون بدارد.
حضرت علی(ع) در روایت دیگری می‌فرماید: «آن کسی که از روزگار احساس امنیت کند، روزگار به او خیانت خواهد کرد و آن که به روزگار بزرگی و فخر فروشد(یعنی پیشرفت‌های زمان خود را بی‌ارزش بداند) روزگار او را خوار و کوچک کند و آن که بر روزگار خود خشم گیرد، (یعنی با پیشرفت‌های زمان خود بجنگد) روزگار او را بر زمین کوبد و آن که به روزگار پناه برد، روزگار او را تسلیم دشمن (تسلیم زشتی‌های عصر خود) کند.(تحف العقول ص۸۵)
مفهوم اصلی در این عبارات این است که هر کسی باید نسبت به ویژگی‌های عصر و روزگاری که در آن زندگی می‌کند آگاه باشد و بداند که کدام یک از این ویژگی‌ها برای زندگی مادی و معنوی او مفید و سازنده است و کدام یک مضر و آسیب زا، یعنی به حدی آگاهی یابد تا بتواند از آسیب‌های زمانه خود محفوظ بماند.
یکی از جنبه‌های آگاهی، شناختن سیرت واقعی جهان است. از آن جهت می‌گویم واقعی، زیرا ممکن است تصوری که ما از چهره جهان امروز در ذهن خود داریم، زیباتر یا زشت تر از چهره واقعی آن باشد. همیشه تصور و ذهنیت غیرواقعی از یک چیز، باعث رفتار غیرواقعی و غلط با آن می‌شود و این را ما «توهم» می‌نامیم و معتقدیم امروز دولت‌ها و انسان‌های شرور تمایل دارند که عموم مردم دنیا، جهان را آن‌طور ببینند و توصیف کنند که آنها می‌خواهند زیرا چنین توهمی به آنها اجازه می‌دهد تا با قدرتی که دارند مناسبات جهانی را آن طور که می‌خواهند به نفع خود تغییر دهند و به اسم جهانی شدن، نبض اقتصاد دنیا را در دست بگیرند. همچنین به اسم حفظ امنیت، جهان را پر از ناامنی کنند تا بتوانند مدیریت آن را به دست گیرند. به اسم احقاق حق و حمایت متحدان، قوانین اقتصادی و حقوق بین‌الملل را دگرگون سازند و به اسم ارتقای فرهنگی، مردم را در دره سقوط اخلاقی سرازیر کنند تا بتوانند منافع مادی بی‌شماری کسب کرده و به اسم آزادی، انسان‌ها را اسیر و برده افکار سلطه جویانه و زیاده خواهی‌های خود سازند.
امروز آگاهی از کاربردهای منفی تکنولوژی و سیاست و روش‌های غلط حاکم بر جهان و دیدن چهره واقعی آن، اهمیت بسیاری دارد. لیکن فشار زیاد تبلیغات و دروغ پردازی‌های رسانه‌های مختلف، رسیدن به این هدف را برای ما سخت و دشوار کرده است. به همین جهت برای شناختن چهره واقعی جهان باید خود را از بمباران تبلیغاتی دور نگه داریم، یعنی مراقب قضاوت درونی خود نسبت به آنچه می‌شنویم یا می‌بینیم باشیم.
البته ما معتقدیم کسانی که به خدا ایمان دارند اگر تلاش کنند و به عنایات الهی توکل کنند، قطعاً هم هدف خود را درست تشخیص خواهند داد و هم مسیر رسیدن به هدف را درست انتخاب خواهند کرد و تبلیغات نیز کمترین اثر منفی روی باورهای آنها نخواهد داشت.

همه مردم جهان و بخصوص مسلمانان و شیعیان باید بدانند که اینک همه انسان‌ها در عصر غیبت امام معصوم خود، به سر می‌برند و باید بدانند که این عصر، عصر سختی‌ها، گرفتاری‌های ریز و درشت و بلاهای مختلف است؛ پس باید دائم مراقب دین و ایمان خود باشند و از منبع هدایت که وجود مقدس امام عصر(عج) است، طلب هدایت کنند.
او(عج) امام همه بنده‌های خداست و از جانب خالق هستی، مأمور هدایت آنهاست. همه انسان‌ها باید او و عصر غیبتش را بشناسند و از او(عج) برای حفظ ایمان استمداد بخواهند.
«خدایا… اگر حجت تو را نشناسم در دینم گمراه خواهم شد.»

نوشته
سیدمسعود راد
مشاور تربیتی