هرچند به گفته رئیس اتحادیه صنف بارفروشانِ تهران، با برنامه‌ریزی‌هایی که در خصوص ثبات قیمت‌ها و عرضه در بازار صورت گرفته با همین فرمان اگر پیش برویم، شب عید نه افزایش قیمت خواهیم داشت و نه کمبود. البته که اکبر یاوری فروشانی، این اتفاق را با یک «اگر» همراه و همزمان می‌داند؛ اگر دولتی‌ها دخالت نکرده، آقایان وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعاون روستایی بر اعمال نظرهایِ غیر کارشناسی خود اصرار نکرده و یقه‌سفیدها با تصمیمات یک شبه، به اسم تنظیم بازار و ذخیره‌سازی شب عید، بازار میوه و تره‌بار را به هم نریزند!
رئیس اتحادیه صنف بارفروشان با حضور در محلِ اتاق اصناف تهران ضمن تاکید بر حفظ آرامشِ بازار به مسئولان توصیه می‌کند که از تجارب اعضای اتحادیه صنوف استفاده کنند چراکه هیچ مدیری، مادامی که چکمه نپوشیده و پا در جالیز نگذاشته، از الگوی کشت چیزی نمی‌داند و صرفا از سر روابط به پستی رسیده، دردِ کشاورز را نمی‌تواند درک کند. کشاورزانی که به علت همان تصمیمات یک شبه که ذکرشان رفت، زندگی‌شان به خاک سیاه نشانده شده و دیگر امید و انگیزیه‌ای برای کشت نخواهند داشت.
یاوری در صحبت‌های خود علاوه بر بحث مهمِ الگوی کشت که به آن خواهیم پرداخت به مسساله اساسی و حیاتی کشور یعنی بحث آب و خشکسالی هم اشاره و بر کشت فراسرزمین تاکید می‌کند؛ شاید باورتان نشود اما ترکیه علی‌رغم داشتن منابع آبی زیاد، کشت هندوانه خود را به ایرانی سپرده که غرق در خشکسالی، هیچ چشم‌اندازِ روشنی در خصوص تامین آب حتی در زمینه شرب ندارد!
ممیزین کج‌سلیقه و ضرورت اصلاح نحوه اخذ مالیات
از رئیس اتحادیه صنف بارفروشان در خصوص مسائل و سنگ‌های پیش پای فعالیت حرفه‌ای آن‌ها می‌پرسیم و او بزرگترین دغدغه این اتحادیه را در حال حاضر، مالیات می‌داند.
اکبر یاوری فروشانی، می‌گوید: ممیزین مالیاتی با کج‌سلیقگی، حاشیه سود ما را بر خلاف واقع اعمال می‌کنند؛ حاشیه سود ما بین ۳ تا ۵ درصد است؛ ۳ درصد برای بارهای خارجی و از ۳ تا ۵ درصد هم برای بارهای داخلی.
به گفته او: نحوه رسیدگی ممیزین مالیاتی درست نیست و باید اصلاح شود.
یاوری فروشانی، توضیح می‌دهد که «حاشیه سود ما را ۱۰ درصد اعمال می‌کردند و الان ۷ درصد اعمال می‌کنند. اتحادیه‌هایی داریم که حاشیه سودشان ۳۵ درصد است اما ضریب مالیاتی‌شان ۱۲ درصد است؛ ما حاشیه سودمان ۵ درصد و ضریب مالیاتی‌مان بالاتر از ۵ درصد است و این روند واقعا برای ما مشکل‌ساز شده است.
شغل بارفروشی در رده مشاغل سخت قرار می‌گیرد به این دلیل که به گفته رئیس اتحادیه صنف بارفروشان در سه شیفت به مردم سرویس داده و سبد معیشت مردم دست آن‌هاست به همین جهت می‌بایست نظر اعضای این اتحادیه اعمال و نیازهایشان رفع شود که خلاف واقع مالیات پرداخت نکنند. ضمن اینکه معافیت‌های مالیاتی در این صنف اعمال شود.
مرکبات روی دست باغدارها مانده
در خصوص شب عید، کمی‌ها یا کاستی‌ها احتمالی سوال می‌کنیم و یاوری فروشانی توضیح می‌دهد که «در حال حاضر در بازار میوه و تره‌بار، ثبات وجود دارد و عرضه خیلی بیشتر از تقاضاست؛ ورودی میدان تره‌بار ما روزانه چیزی بین ۱۷ تا ۱۸ هزار تن بار است و پیک کاری ما معمولا بین ساعت ۷ شب تا ۷ صبح است اما اگر ۱۰ صبح سری به میدان بزنید چیزی نزدیک ۴ یا ۵ هزار تن بار دپو شده روی دست بارفروشان مانده.»
البته به گفته رئیس اتحادیه صنف بارفروشان: در حال حاضر، سیب درختی به وفور در بازار یافت می‌شود و ما مازاد هم داریم و در مورد مرکبات هم همینطور. دلیل مازاد هم این است که محصولات ایرانی دیگر برای کشورهای هدف نظیر مصر و ترکیه که تجار ایرانی به آنجا صادرات خود را انجام می‌دادند، جذابیت ندارد ضمن اینکه ترافیک بی‌نهایتی در آستارا وجود دارد و این هم در کنار سرمای روسیه همگی به معضلاتی بدل شده‌اند تا مرکبات ما در حال حاضر روی دست باغدارها بماند.
وزارت جهاد کشاورزی و تعاونی روستایی، بازار را به حال خود رها کنند!
رئیس اتحادیه صنف بارفروشان پیرامون ذخیره‌سازی شب عید و تنظیم بازار پیشنهاد می‌دهد که «وزرات جهاد کشاورزی و تعاونی روستایی اصلا ورود نکنند؛ بازار را به حال خود رها کرده و بگذارند عرضه و تقاضا انجام شود چراکه امسال همه اقلام موجود هستند و بار هم زیاد است و اگر این دو نهاد بخواهند به اسم تنظیم بازار و ذخیره‌سازی شب عید ورود کنند، اوضاع را به هم ریخته و خراب می‌کنند.»
او توضیح می‌دهد که الان دو ماه به شب عید مانده و مسئولان دو نهادی که گفته شد اگر بخواهند تصمیمی بگیرند، مردم باید دو ماه گران بخرند که در چهار پنج روز منتهی به عید نوروز ارزان بخورند!
دردسرهای سیب‌زمینی‌کاران!/ ۷۰۰ هزار تن مازاد سیب‌زمینی داریم!
اما در خصوص قیمت‌ها به گفته یاوری فروشانی، در حال حاضر قیمت‌ها مناسب هستند و ثبات هم در بازار موجود است. از او می‌پرسیم به توجه به تذکراتشان به جهاد کشاورزی و تعاونی روستایی برای رهاکردن بازار به حال خودش، اگر همین روال ادامه پیدا کند، میوه شب عید افزایش قیمت نخواهد داشت؟
رئیس اتحادیه صنف بارفروشان، می‌گوید: اگر روال همینطور بوده و دخالتی هم وجود نداشته باشد افزایش قیمت که نداریم هیچ، نگرانی هم برای میوه شب عید به وجود نمی‌آید.
البته او به این نکته هم اشاره می‌کند که در حوزه‌های دیگر مثل سیب‌زمینی و پیاز و گوجه‌فرنگی در حال حاضر معضل داریم.
به گفته رئیس اتحادیه صنف بارفروشان، وزارت جهاد کشاورزی الان باید به دادِ سیب‌زمینی‌کاران برسد.
او توضیح می‌دهد که «با توجه به قیمت نازلی که در میدان وجود دارد، دیگر انگیزه‌ای برای کشاورز به وجود نمی‌آید که برای سال بعد، سیب‌زمینی بکارد. هر باری در میدان، زیر ۱۰ هزار تومان هیچ توجیهی برای کشاورز ندارد. سیب‌زمینی به وفور در کشور وجود دارد و در انبارها موجود است؛ سیب‌زمینی نو هم دست آمده برای جیرفت و از استان هرمزگان هم چندوقت دیگر به بازار می‌آید و این‌ها باعث می‌شوند که سیب‌هایی که کهنه بوده در انبارها دپو شوند.»
به گفته یاوری فروشانی: تولید سیب‌زمینی ما سالانه چیزی بین ۵ میلیون تا ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن است. اگر جمعیت کشور را ۸۵ میلیون در نظر بگیریم، سرانه مصرف برای هر ایرانی چیزی میان ۳۰ تا ۳۵ کیلوگرم است. البته در کشورهای توسعه‌یافته، میانگین مصرفی ۲۵ کیلویی وجود دارد و در ایران به دلیل حضور افاغنه افزایش پیدا کرده است. با این احتساب، عددی نزدیک دو میلیون و هفتصد یا هشتصد هزار تن به در مصرف سیب‌زمینی به دست می‌آید. اگر صادرات را هم حدود ۷۰۰ هزار تن را به صورت سالیانه در نظر بگیریم، به عددی حدود سه میلیون و ۴۰۰ هزار تنی خواهیم رسید. ۶۰۰ هزار تن هم سیب‌زمینی را بذر در نظر بگیریم به ۴ میلیون تن می‌رسیم. صنایع تبدیلی هم که مصارف چیپس و خوراکی‌هایی نظیر آن را دارند، چیزی حدود ۵۰۰ هزار تن را به خود اختصاص می‌دهند و در مجموع به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن می‌رسیم و این نکته که نزدیک به ۷۰۰ هزار تن مازاد سیب‌زمینی داریم.
اما این مازاد چطور اصلاح می‌شود؟ رئیس اتحادیه صنف بارفروشان توضیح می‌دهد که «با توجه به الگوی کشت که وزارت جهادکشاورزی باید ورود کند و البته کار او به تنهایی نیست و صنعت و معدن هم باید ورود کند الگوی کشت را انجام دهند که گوجه فرنگی و سیب‌زمینی و غیره را چقدر بکارند که این مشکلات برای کشاورزان به وجود نیاید.
یاوری فروشانی می‌گوید: قوت اصلی مردم، سیب‌زمینی، پیاز و خیار و گوجه است و وزارت جهاد کشاورزی باید خریدی تضمینی خصوصا از سیب‌زمینی‌کاران انجام دهد که سیب‌زمینی‌هایی که روی دستشان مانده باعث ضرر وزیانشان نشود و انگیزه‌های کافی هم برای کاشت سیب‌زمینی در سال آینده را هم داشته باشند تا از این طرف به مشکل کمبود سیب‌زمینی برنخوریم.
تعرفه‌های یک شبه! و کج‌سلیقگی دولتی‌ها!
رئیس اتحادیه صنف بارفروشان در صحبت‌های خود به این نکته اشاره کرد که صادرات ما دیگر برای کشورهای دیگر جذابیت ندارد. در این خصوص و نیز درباره مشکل تجار می‌پرسیم.
یاوری فروشانی، توضیح می‌دهد که «تجار ما زحمت می‌کشند و بازار هدفی برای خود مشخص می‌کنند. از آن‌طرف مسئولان یک‌شبه تعرفه‌هایی می‌گذارند مثلا برای پیاز ۱۰ درصد و گوجه ۶۰ درصد و با این کار، تمام زحمتی را که تجار ما کشیده اند، به نابودی می‌کشانند و به این ترتیب کشورهای دیگر جای ایران را می‌گیرند.»
او تاکید می‌کند: مسئولان به جای این کارها باید مشوق‌هایی برای تجار بگذارند که صادرات برای آن‌ها جذابیت داشته باشد که ورود کنند و زحمتی که کشیده‌اند یک شبه به هدر نرود و این کج‌سلیقگی دولتی‌هاست که باعث می‌شود یک‌مرتبه ورق برای تولیدکننده ما برگردد و کشورهای جایگزین ورود کنند.
آبمان را صادر می‌کنیم نه هندوانه/ کشاورزان همه‌چیز را با دلار می‌خرند و با ریال می‌فروشند
به گفته رئیس اتحادیه صنف بارفروشان: کشاورزی ما باید به سمتی برود که در کشورهای فراسرزمینی انجام شود و محصولات آب‌برمان تا حدودی مدیریت شوند؛ الان ببینید کشور ترکیه به لحاظ منابع آبی خیلی سرشارتر از ایران است ولی یک بوته هندوانه نمی‌کارد و هندوانه‌اش را از ایران که درگیر خشکسالی است، تامین می‌کند!
یاوری فروشانی می‌گوید: ما فکر می‌کنیم داریم هندوانه صادر می‌کنیم اما در واقع داریم آبمان را صادر کرده و کشور را بیشتر می‌خشکانیم!
به گفته او: یک بوته هندوانه ۲۰۰ لیتر آب مصرف می‌کند. الان آب در کشور ما با توجه به وضعیت خشکسالی و موقعیت جغرافیایی، ارزشمند است. به همین جهت این‌گونه مسائل باید مدیریت شده و یکسری کشت‌ها را به بخش فراسرزمینی منتقل کنیم.
عدم اطلاع و آگاهی شان در حوزه تخصصی بارفروشان باعث می‌شود، هم به کشاورز ضرر وارد شود هم مردم و مشتری دچار آسیب شوند و بازار به هم بریزد و همه این‌ها به این دلیل است که نمی‌دانند و بلد نیستند کی و کجا وارد عمل شوند.
رئیس اتحادیه صنف بارفروشان با تائید این مطلب می‌گوید که در حال حاضر تعاونی روستاها درس تئوری را در دانشکده‌ها خوانده و یک چکمه نپوشیده اند که پا در جالیز گذاشته و یک کار عملیاتی انجام دهند. بالاخره باید کنار کشاورز باشند؛ درد کشاورز را ببینند. الان قیمتِ نهاده‌های کشاورزی بیداد می‌کند؛ کشاورزان همه‌چیز را با دلار می‌خرند و با ریال می‌فروشند و این توجیهی برایشان نداشته و جذابیتی هم برای کشاورز ندارد و اگر همینطور پیش برویم، با وضعیت کمبود آبی هم که داریم، با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.
قیمت‌ها نوسان خواهند داشت؟/ پرتقال شب عید؛ ۲۵ هزار تومان؛ سیب درختیتا ۴۵ هزار تومان
در خصوص قیمت‌های فعلی و اینکه آیا تا شب عید نوسان خواهند داشت یا خیر، یاوری فروشانی، می‌گوید: «قیمت‌ها تا درصدی بالا می‌رود برای نمونه سیب و پرتقال. الان پرتقال شمالی در میدان بین ۱۰ هزار تومان است تا ۱۷ یا ۱۸ هزار تومان و اگر با شیبی ملایم در نظر بگیریم به این دلیل که تقاضا هم در شب عید بالاتر می‌رود ممکن است روی حدود ۲۵ یا شش هزار تومان بایستد.
پرتقال را می‌شود روی درخت هم نگه داشت اما سیب درختی را باید حتما در سردخانه نگهدارید و همه این‌ها به هزینه‌ها اضافه می‌شوند.
در حال حاضر سیب درختی در میدان از ۲۰ تا ۴۰ هزار تومان فروخته می‌شود و این بستگی دارد که به کدام شهرستان تعلق داشته باشد؛ سیب‌های سمت آذربایجان غربی، قیمت پایین‌تر است به این دلیل که قند سیب بالاتر و قابلیت نگهداری آن کمتر است اما سیب‌هایی مثل سیب دماوند یا سیب میانه، مراغه و کهگیلویه و بویراحمد و سمت سمیرم، مرغوب‌تر بوده و قابلیت نگهداری بیشتری در سردخانه داشته و تا حدودی قیمتشان بالاتر است و سفید آن میان ۳۰ تا ۴۵ هزار تومان و قرمز آن بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان است.»
مشکلات گوجه
اما به جز سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی هم با مشکلات عدیده‌ای روبرو است. به گفته رئیس اتحادیه صنف بارفروشان: در حال حاضر علاوه بر استان بوشهر، گوجه استان هرمزگان هم در حال ورود به میدان است. گوجه‌ای که در حال حاضر در میدان از ۷ تا ۱۲ یا ۱۳ هزار تومان پیدا می‌شود. از طرفی سیب‌زمینی این قابلیت را دارد که بتوان برای مدتی آن را در انبار نگهداری کرد اما گوجه نه.
یاوری فروشانی بار دیگر به الگوی کشت اشاره کرده و می‌گوید: تعرفه‌ای برای گوجه‌فرنگی گذاشتند که الان آن را هم برداشته‌اند و تنها چیزی که می‌تواند گوجه‌فرنگی را هم مثل سیب‌زمینی نجات دهد، الگوی کشت است.
به گفته او: وزارت جهاد باید این مساله را از استان‌های گرمسیری شروع کند تا استان‌های سردسیری که مشخص شود برای هر استان چند هکتار و چه میزان برای تولید باشد و آن را مدیریت کنند که باری روی دست کشاورز نماند.
حرف آخر/ این یقه‌سفیدهای دولتی
از رئیس اتحادیه صنف بارفروشان، نکات نهایی در خصوص تثبیت و ثبات بازار شب عید را می‌پرسیم و او می‌گوید که «دولتی‌ها باید از تجربه‌ما استفاده کنند.» یاوری فروشانی که حالا نزدیک به ۴۰ سال است در حوزه میوه و تره‌بار فعال صنفی بوده و پدرش هم نزدیک پنجاه سال فعال بوده، می‌گوید این شغل پدری‌مان است که دنبال می‌کنیم و اگر بخواهند تجربه سالیان ما را به حساب بیاورند به ما معادل پی‌اچ‌دی می‌دهند!
اما به گفته او: این یقه‌سفیدهای دولتی به دفاتر خود رفته و یک شبه برای ما تصمیم می گیرند بدون اینکه مشورتی از ما گرفته باشند! در حالی‌که باید ما را کنار خود داشته باشند و از تجارب ما چه در زمینه تنظیم بازار و چه در زمینه ذخیره‌سازی و چه در زمینه‌های صادرات و تعرفه‌هایی که روی محصولات کشاورزی می‌گذارند، استفاده کنند.
رئیس اتحادیه صنف بارفروشان می‌گوید: کشاورز تمام دار و ندار خود را می‌گذارند تا محصولی به عمل بیاید و درست زمانی‌که می‌خواهد پولی به دستش برسد، یک‌شبه تصمیمی گرفته و تعرفه‌ای روی بارش می‌گذارند و با جلوگیری از صادرات، نابودش می‌کنند.
