به آغاز مهرماه نزدیک می‌شویم. ماهی که فروردین نیست، عید نوروز نیست اما بوی نوبودن می‌دهد؛ نو بودنی که حتما برمی‌گردد به شور و شوق کودکانی که قرار است خشت خشت فردای این سرزمین را بر روی یکدیگر بگذارند. تا بوده این ماه با خود الزاماتی را به همراه داشته است. از خواسته‌ی کودکان و نوجوانان برای تأمین وسایل و امور مربوط به مدرسه گرفته تا پرداختن به درس، امتحان و همه‌ی مسائل مربوط به محیط‌های آموزشی.

اما امسال برای تأمین نوشت افزار و وسایل مربوط به مدرسه خانواده‌ها با چالش مهمی به اسم “گرانی” مواجه هستند؛ افزایش قیمتی که کم‌کم دارد این اقلام را از سبد خرید خانواده‌های ایرانی حذف می‌کند، چرا که به‌شکل مداوم با این پدیده روبه‌رو هستند، بدون اینکه افزایش درآمد داشته باشند.

بررسی‌ها در سطح بازار و صحبت با شهروندان و فروشندگان همگی حاکی از افزایش دو الی سه برابری قیمت‌ها است.

مهدی شربتی یکی از فعالان صنف نوشت‌افزار در این باره گفت: با توجه به افزایش سه برابری قیمت‌ها امسال تنها معادل ۴۰ درصد سال گذشته فروش داشتیم.

سال قبل یک دانش آموز می‌توانست با ۱۰۰ هزار تومان یک سریِ کامل نوشت‌افزار تهیه کند اما اکنون با ۳۰۰ هزار تومان هم ممکن است خریدش کامل نشود، وی با بیان اینکه اکثر مردم از روی ناچاری و کاهش سایر مخارج، حداقل‌ها را برای فرزندان خود تهیه می‌کنند، افزود: همچنین افزایش قیمت، خود را در چند روز آینده بیشتر نشان می‌دهد.

موسی فرزانیان، رئیس اتحادیه فروشندگان نوشت افزار و لوازم مهندسی تهران با اشاره به افزایش ۱۰ تا ۳۰ درصدی  قیمت لوازم التحریر نسبت به سال گذشته به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه، دستمزد و به طور کلی هزینه های تولید، گفت: در مورد افزایش دفتر و اقلام کاغذی، مشکل قیمت کاغذ است که وارداتی است و با کاهش عرضه گران می‌شود. اما اگر عرضه ثابت بماند، قیمت تغییر نخواهد کرد. اوایل امسال وضعیت بازار کاغذ خوب بود اما در حال حاضر کمبودهایی وجود دارد که امیدواریم رفع شود و قیمت‌ها تا پایان شهریور تغییر نکند.

اما به‌نظر می‌رسد که بازار امسال چیزی بیش از ۳۰ درصد افزایش قیمت را به خود دیده است. وضعیت کاهش خرید مردم و همچنین پایین‌آمدن فروش فروشنده‌ها، این گفته‌ را تأیید می‌کند.

فرزانیان در ادامه در رابطه با سایر محصولات مربوط به حوزه‌ی نوشت افزار بیان کرد: با وجود تنوع زیاد در محصولات ماژیک در حال حاضر فقط تولید ماژیک وایت برد از سال گذشته در ایران آغاز شده و چند واحد تولیدی در این حوزه کار می‌کنند. اما در حوزه ماژیک وایت برد هم فقط ۲۰ تا ۳۰ درصد بازار را تامین می‌کنند. ماژیک های هایلایتر، نقاشی و انواع دیگر ماژیک که به ۲۰ قلم می‌رسد، در کشور تولید نمی‌شود و واردات آن‌ها نیز ممنوع است. بنابراین نبود تعادل بین عرضه و تقاضا باعث افزایش قیمت شده است.

وی با اشاره به اینکه برخی از انواع ماژیک‌ها به صورت قاچاق به کشور وارد می‌شود، گفت: برخی از ماژیک‌ها هم که استفاده از آنها تخصصی‌تر است، به راحتی در دسترس نیست و گاهی به‌صورت قاچاق هم وارد نمی‌شود و در سطح عرضه، کمبود وجود دارد.

فرزانیان همچنین از رایزنی با وزارت صمت برای آزادسازی واردات این محصول خبر داد و گفت: البته معمولاً دریافت این مجوزها زمان زیادی می‌برد و به نظر می‌رسد در کوتاه مدت این مشکل حل نشود.

علاوه بر بیان همه‌ی این نکات و بحث موانع تولید و از طرفی مشکلات واردات، فرزانیان نتوانست کاهش خرید را منکر شود و بیان کرد: مردم امسال خرید چندانی در خصوص نوشت افزار انجام ندادند، به‌طوری‌که فروش نوشت افزار حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد افت داشته است. مردم مصارف خود را مدیریت می کنند و کمتر نسبت به خرید اقلام مختلف از جمله نوشت افزار اقدام می کنند.

او در ادامه با نادیده‌گرفتن افزایش قیمت، گفت: بازار نوشت افزار، امسال بازاری پررونق، هیجانی و پرتقاضا نیست که منجر به افزایش قیمت شود بلکه با توجه به رکود حاکم بر بازار، فروشندگان بیشتر به دنبال عرضه با قیمت مناسب هستند تا بتوانند کالاهای خود را به‌فروش برسانند. بنابراین تغییر قابل توجهی در قیمت نوشت افزار نسبت به گذشته نداشتیم.

البته بخش آخر این صحبت‌ها کمی دور از واقعیتی‌ست که در بازار و در چهره‌ی مأیوس کودکان نسبت به تأمین‌نشدن خواسته‌هایشان وجود دارد.

مریم مهدیقلی زاده