بر اساس ادعاها، یک هواپیمای جاسوسی ولادیمیر پوتین در یک عملیات خرابکارانه در بلاروس و به کمک پهپادهای تجاری کوچک نابود شده است.
فعالان بلاروسی ضد دولت که با جنگ در اوکراین مخالفند، مسئولیت از بین بردن هواپیمای جت ۲۷۴ میلیون پوندی Beriev A-50U در نزدیکی پایتخت بلاروس، مینسک، را پذیرفته اند. آن ها مدعی هستند که برای این حمله از پهپادهای تجاری خریداری شده از یک فروشگاه برای حمله به پایگاه هوایی ماخولیشچی استفاده کرده اند. بر اساس گزارش ها، بلاروس مرزهایش را به منظور جلوگیری از عاملان این حمله خرابکارانه که روز گذشته انجام شده بسته است. اما گفته می شود که عاملان این حمله توانسته اند از کشور خارج شوند، ادعایی که توسط الکساندر آزاروف، رییس جریان اپوزیسیون بایپول (ByPol) مطرح کرده است.
این هواپیمای جاسوسی هشدار سریع که یکی از شش هواپیمای ناوگان جاسوسی روسیه در نوع خود است، در ۳ ژانویه اخیر به بلاروس منتقل شده بود. هواپیمای جاسوسی Beriev A-۵۰U دستکم ۱۲ عملیات بر فراز آسمان اوکراین انجام داده و اهدافی را برای جت های میگ روسیه به منظور بمباران مشخص کرده بود، جنگنده های که از همین پایگاه در بلاروس بلند شده بودند. رادار پیشرفته Beriev A-۵۰U توانایی هدایت بمب افکن ها برای نابود کردن اهداف ضدهوایی روی زمین را داشت. حمله به پایگاه هوایی ماخولیشچی ضربه بزرگ دیگری به تلاش های نه چندان موفق روسیه برای بدست آوردن برتری مطلق هوایی و یک شکست دیگر برای ولادیمیر پوتین است.
بر اساس گزارش کانال تلگرامی بلاروسی Hajun project، در این حمله که با دو پهپاد صورت گرفته، این هواپیمای جاسوسی گرانقیمت روسی «به شدت صدمه دیده» است. در این گزارش آمده که «قسمت های جلو و وسط هواپیما، سیستم آویونیک و آنتن راداری آن» مورد اصابت قرار گرفته است. پیش تر انفجارهای بزرگی در پایگاه نظامی ماخولیشچی گزارش شده بود. در این حمله به یک هواپیمای ترابری روسیه و ماشین های برف روب نیز آسیب رسیده است. نیروهای امنیتی بلاروس گزارش داده اند که کیفی حاوی کنترل تجهیزات هدایت پهپاد را در نزدیکی پایگاه یافته اند.
گفته می شود که این حمله خرابکارانه از سوی «پارتیزان» های بلاروسی صورت گرفته که با تصمیم الکساندر لوکاشنکو برای اجازه به پوتین به منظور استفاده از این کشور به عنوان پایگاهی برای جنگ با اوکراین مخالفند. ByPol مدعی است که این هواپیمای جاسوسی به شدت صدمه دیده و قطعاً دیگر پرواز نخواهد کرد. آزاروف تایید نکرده که از چند پهپاد در این حمله استفاده شده اما به نبود امنیت و نگهبانی در این پایگاه بلاروسی اشاره کرده و گفته است: «همه چیز به فرصت ها و اطلاعات بستگی دارد. گزینه های کافی وجود داشت اما آن ها دیدند که این هواپیما تقریباً بدون نگهبان است. قبل تر، سربازان از تمام پایگاه های هوایی مراقبت می کردند و حتی خندق می کندند. اکنون در کمال آرامش راه می روند و فکر می کنند که همه تهدیدها سرکوب شده اند. مشارکت کنندگان در این عملیات بلاروسی بوده و در این عملیات پیروزمندانه شرکت داشتند. آنها اکنون در خارج از کشور در مکان امن به سر می برند. همه آنها خارج شده اند».
علیرغم گزارش های محلی از اعزام نیروها به پایگاه هوایی ماخولیشچی، هیچ مقام روسی یا بلاروسی هنوز به علت انفجارها و شایعات مربوط به نابود شدن یک هواپیمای جاسوسی روسی در خاک بلاروس اشاره ای نکرده اند. از زمان حمله روسیه به اوکراین چندین عملیات خرابکارانه در بلاروس صورت گرفته که اکثر آن نها مسیرهای راه آهن تامین تجهیزات را هدف قرار داده بودند. اما حمله پهپادی بسیار قابل توجه بوده و برای اولین بار در بلاروس رخ می دهد.
روسیه در کل ۹ فروند از هواپیمای تجسسی A-50 در اختیار دارد که در میان کشورهای عضو ناتو با نام رمز Mainstay شناخته شده و شش فروند از آن ها از نمونه مدرن U هستند.
این هواپیما دارای یک گنبد فایبرگلس ۳۳ فوتی است که یک آنتن چرخان از ترکیب راداری Shmel در خود دارد و می تواند به طور همزمان ۶۰ هدف را رهگیری کند. پایگاه ماخولیشچی معمولاً توسط جت های جنگنده MiG-31K روسی باری حمله به اوکراین به کار گرفته می شود که مجهز به موشک های مافوق صوت کینژال هستند. معمولاً این جنگنده ها در هنگام عملیات با هواپیماهای جاسوسی A-50U همراهی می شوند.
هواپیمای A-۵۰U برای رهگیری و شناسایی تهدیدهای هوایی یا زمینی و راهنمای کردن جت های جنگنده به سمت اهداف طراحی شده است. روسیه تاکنون نتوانسته برتری هوایی خود را در آسمان اوکراین دیکته کند، علیرغم اینکه بیش از یک سال از حمله این کشور به اوکراین می گذرد.
