طبق تحقیقی که مؤسسه مدیران مالی انگلستان در سال ۲۰۲۲ انجام داده است، ۳۰ درصد از حسابداران و مدیران مالی گفته‌اند که نسبت به آینده شغلی خودشان اطمینان ندارند. این یعنی حدود یک‌سوم حسابداران و مدیران مالی در مورد امکان اینکه در آینده پیشرفت کنند و یا حتی شغل خودشان را حفظ کنند شک دارند. این موضوع به خوبی نشان می‌دهد کسانی که در مشاغل مالی فعالیت می‌کنند تا حدودی نسبت به تغییراتی که در کارشان در حال اتفاق افتادن است و تغییراتی که در آینده اتفاق خواهد افتاد آگاهی دارند. ما در این مقاله تلاش می‌کنیم تا درباره تأثیری که تکنولوژی بر روی آینده شغل حسابداری و همچنین آینده حسابداران و مدیران مالی دارد توضیح دهیم.

حسابداری و مدیریت مالی در آینده: ۷ تغییر مهم در شغل حسابداری
بر اساس تحقیقات مؤسسات پژوهشی حسابداری و حسابرسی، در آینده نزدیک بر اثر تغییر در تکنولوژی و ترجیحات کارفرماها تغییرات زیادی در شغل حسابدارها و وظایف واحد مالی در هر شرکتی اتفاق خواهد افتاد. در ادامه ۷ مورد از این تغییرات را معرفی می‌کنیم:

۱- دورکاری
در چند سال گذشته به دلیل همه‌گیری بیماری کرونا در همه کشورهای جهان، بسیاری از کسب‌وکارها مجبور شدند که با کارکنانشان به صورت دورکاری ارتباط داشته باشند. تجربه دورکاری به صاحبان کسب‌وکارها نشان داد که حسابداران به‌صورت دورکاری هم می‌توانند فعالیت‌های خودشان را با کیفیت مناسب انجام دهند.

با وجود نرم‌افزارهای ابری و ابزارهای ارتباطی نیاز کمتری به حضور همیشگی همه اعضای واحد مالی در شرکت است. با این کار هزینه‌های کسب‌وکارها هم کاهش می‌یابد.

آینده حسابداری
۲- امنیت داده‌های مالی
همان‌طور که در سال‌‌های گذشته هم دیدیم، مقدار اطلاعاتی که به صورت الکترونیکی توسط حسابدارها به ذی‌نفعان ارسال می‌شود افزایش چشمگیری داشته است. این اتفاق درعین‌حال که فرصت خوبی برای مدیریت مالی ایجاد کرده است اما یک تهدید بزرگ برای امنیت اطلاعاتی که به این صورت منتقل می‌شود به حساب می‌آید.

در سال‌های آینده نرم‌افزارهای حسابداری ابری که هزینه کمتر و امنیت بیشتری دارند، جایگزین نرم‌افزارهای حسابداری قبلی خواهند شد. استفاده از تأیید هویت دو مرحله‌ای برای ورود به این نرم‌افزارها باعث می‌شود که دسترسی به اطلاعات مالی توسط حسابدارها و مدیران مالی خارج از محل کار با امنیت کامل انجام شود.

۳- ارائه خدمات مشاوره‌ای
مؤسسه‌های حسابداری که می‌خواهند متمایز باشند و در رقابت شدیدی که در بازار حسابداری هست دوام بیاورند نباید محدود به ارائه خدمات حسابداری و مالیاتی باشند. ارائه خدمات مشاوره کسب‌وکار یکی از بهترین راه‌ها برای ایجاد درآمد جانبی برای مؤسسات حسابداری است. برای مثال ارائه خدمات مشاوره‌ای جهت انتخاب نرم‌افزار حسابداری مناسب توسط مدیران شرکت‌ها و همچنین ارائه مشاوره در رابطه با راه‌های تأمین سرمایه توسط این شرکت‌ها.

۴- خودکار شدن فرایندهای حسابداری توسط هوش مصنوعی
طبق تحقیقی که شرکت sage انجام داده است، ۵۸ درصد حسابدارها گفته‌اند که مدیران شان از آنها درخواست خودکار کردن فرایندها را دارند. سیستم‌های حسابداری جدید علاوه بر اینکه داده‌های حسابداری را وارد می‌کنند، توانایی تحلیل داده‌ها و ارائه گزارش را نیز دارند. با پیشرفت هوش مصنوعی حسابدارها باید منتظر انجام کارهای پیچیده‌تری توسط سیستم‌های حسابداری باشند؛ مثلا شناسایی تراکنش‌های تقلبی، ترکیب کردن گزارش‌های مالی و مدیریت‌کردن روابط با مشتریان و ذی‌نفعان.

۵- فناوری بلاک‌چین در حسابداری
بلاک‌چین یک تکنولوژی غیرمتمرکز است که امکان برقراری تراکنش‌های امن و سریع را فراهم می‌کند. مدیران مالی باید اخبار مربوط به تأثیرات این تکنولوژی و نقش‌های جدیدی که ایفا می‌کند را دنبال کنند تا با هرگونه تغییری که به واسطه این تکنولوژی در شغل آنها ایجاد می‌شود به سرعت آشنا شوند.

در بلاک‌چین امکان ثبت و ذخیره دارایی‌ها، بدهی‌ها، تراکنش‌ها و حتی ثبت جریان‌های نقدی وجود دارد. علاوه بر این، فناوری بلاک‌چین امکان خودکارسازی فرایند صدور فاکتور، پرداخت و حسابرسی را فراهم می‌کند.

۶- تحلیل داده‌های حسابداری و پیش‌بینی
یکی از تقاضاهای اصلی از حسابداران و مؤسسات حسابداری در آینده این خواهد بود که از ابزار و تکنولوژی تحلیلی برای تحلیل داده‌های مالی استفاده کنند. متخصصانی که توانایی تحلیل داده‌های حاصل از صورت‌های مالی شرکت‌ها را دارند می‌توانند ضعف‌های عملکردی را شناسایی کنند و مدیریت ریسک را بر عهده بگیرند.

۷- سیستم‌های حسابداری ابری
سیستم‌های ابری به شما این امکان را خواهند داد که از هر کجایی که هستید به حساب‌های شرکت دسترسی داشته باشید و بتوانید وظایف مدیریتی و حسابداری خودتان را انجام دهید. دسترسی ۲۴ ساعته به حساب‌ها و امکان به اشتراک گذاشتن اطلاعات با سایر همکاران و ذی‌نفعان به حسابدارها کمک خواهد کرد که ساعات کاری متنوع‌تری داشته باشند و در زمان صرفه‌جویی کنند.

بازار کار حسابدارها در آینده
بر اساس گزارش اداره آمار بازار کار آمریکا، در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹ تعداد شغل برای حسابدارها و حسابرس‌ها ۴ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه بر این مرکز پژوهش‌های این اداره، حسابداری را در بین ۱۳ شغل برتر آمریکا قرار می‌دهد. بر اساس تحقیقات پژوهشگران این مؤسسه، تکنولوژی جایگزین انسان در همه زمینه‌های مرتبط با حسابداری نخواهد شد و در نهایت مدیران مالی و حسابداران خبره، تصمیم‌گیرندگان و تحلیل گران اصلی در شرکت‌ها خواهند بود.

البته بر اساس تحقیقات این مؤسسه مهارت‌های حسابداران و وظایفی که باید در دهه آینده انجام دهند بسیار متفاوت با آن چیزی که تا کنون انجام می‌دادند خواهد بود.

حسابداران در آینده چه مهارت‌هایی باید داشته باشند؟
حدوداً ۱۰ سال پیش، بیشتر مهارت حسابداران صرف این می‌شد که تعداد بی‌شماری اسناد حسابداری را ثبت کنند و مجموعه‌ای از وظایف تکراری را انجام دهند. با رایج شدن نرم‌افزارهای حسابداری در سال‌های گذشته مقدار زیادی در زمان حسابداران و مدیران مالی صرفه‌جویی شده و نوع کاری که انجام می‌دهند بیشتر جنبه نظارتی دارد.

در دهه آینده، از تمام کسانی که در واحد مالی هر شرکتی کار می‌کنند انتظار می‌رود که توانایی تحلیلی بالاتری نسبت به قبل داشته باشند و بتوانند در مورد وضعیت مالی شرکت و روندی که در آن قرار دارد اظهارنظر تخصصی کنند؛ بنابراین به‌طورکلی حسابداران باید توانایی بیشتری برای تحلیل وضعیت کسب‌وکار از نظر مالی داشته باشند و آماده ایفای نقش خودشان به عنوان مشاور کسب‌وکار باشند.

در ادامه به مهم‌ترین مهارت‌هایی که کارشناسان و کارشناسان ارشد حسابداری باید برای موفقیت در آینده داشته باشند اشاره می‌کنیم.

۱- مهارت‌های تحلیلی
در گذشته واحد حسابداری مسئول این بود که اطلاعات مالی شرکت را برای یک دوره زمانی مشخص در اختیار مدیران کسب‌وکار قرار دهد. اما در آینده انتظارات مدیران از حسابدار و مدیر مالی بیشتر از این خواهد بود. این یعنی شما به عنوان حسابدار یا مدیر مالی باید علاوه بر توانایی گزارشگری، توانایی تحلیل اطلاعات مالی و نتیجه‌گیری از آنها برای ارائه پیشنهادات به مدیران بالادستی را داشته باشید.

۲- مهارت ارائه اطلاعات
جمله معرفی وجود دارد که می‌گوید “اطلاعات تا زمانی که با دیگران در جریان گذاشته نشود، چیزی جز پارازیت نیست”. در واقع اطلاعات مالی فقط زمانی مفید است که شما آن را با سایر حسابداران و مدیران شرکت در میان بگذارید. حسابدار آینده باید بتواند نتایجی که از داده‌های مالی به دست آمده را با دیگران به اشتراک بگذارد و توانایی اقناع سایرین را داشته باشد.

۳- مهارت‌های ارتباطی
در سال‌های گذشته ممکن بود یک حسابدار تمام ساعات کاری را در دفتر خودش تنها کار کند و اطلاعات مالی لازم را آماده‌سازی کند. اما در آینده هر حسابداری باید بتواند علاوه بر مدیریت حساب‌ها، مدیریت روابط با انسان‌ها را به درستی انجام دهد. پس شما به عنوان حسابدار و مدیر مالی باید بدانید که چطور در یک تیم با سایر اعضا کار کنید و چطور به اعضای یک تیم انگیزه بدهید.

۴- درک فرایندهای کسب‌وکار
حسابدارها در صورتی که از فرایندهای کسب‌وکارهایی که در آنها هستند اطلاع داشته باشند می‌توانند نقش خودشان به عنوان مشاور استراتژیک کسب‌وکار را بهتر ایفا کنند؛ بنابراین در آینده مدیران مالی و حسابدارها باید تلاش کنند که علاوه بر شناخت وظایف واحد مالی، درباره فعالیت‌های واحدهای دیگر و اهداف کلی شرکتی که در آن هستند نیز به اندازه کافی آگاه باشند.

۵- تسلط بر روی تکنولوژی‌های جدید
تکنولوژی به سرعت تغییر می‌کند و به همین دلیل کارشناسان مالی هم باید هم‌زمان با این تغییرات بتوانند ابزارهای جدید را آموزش ببینند و توانایی استفاده از آنها را پیدا کنند. در گذشته تقریباً هر ۵ سال یا ۱۰ سال تکنولوژی‌هایی که حسابدارها استفاده می‌کردند تغییر می‌کرد. این در حالی است که در آینده همه کارشناسان و کارشناسان ارشد واحدهای مالی باید آماده این باشند که هر سال یا هر دو سال از یک تکنولوژی جدید برای انجام کارها استفاده کنند.

در این مقاله تلاش کردیم شما را با تغییراتی که حسابداری در آینده به دلیل معرفی تکنولوژی‌های جدید خواهد داشت آشنا کنیم. علاوه بر این درباره بازار کار حسابداران در آینده و مهارت‌هایی که برای موفقیت در این بازار نیاز دارند توضیح دادیم.

سوالات متداول

۱- هوش مصنوعی چه تاثیری بر روی حسابداری خواهد داشت؟

با پیشرفت هوش مصنوعی حسابدارها باید منتظر انجام کارهای پیچیده‌تری توسط سیستم‌های حسابداری باشند؛ مثلا شناسایی تراکنش‌های تقلبی، ترکیب کردن گزارش‌های مالی و مدیریت‌کردن روابط با مشتریان و ذی‌نفعان. سیستم‌های حسابداری جدید علاوه بر اینکه داده‌های حسابداری را وارد می‌کنند، توانایی تحلیل داده‌ها و ارائه گزارش را نیز دارند.

۲- کسب مهارت تحلیلی چه تاثیری بر روی موفقیت حسابدارها دارد؟

در گذشته واحد حسابداری مسئول این بود که اطلاعات مالی شرکت را برای یک دوره زمانی مشخص در اختیار مدیران کسب‌وکار قرار دهد. اما در آینده انتظارات مدیران از حسابدار و مدیر مالی بیشتر از این خواهد بود. این یعنی شما به عنوان حسابدار یا مدیر مالی باید علاوه بر توانایی گزارشگری، توانایی تحلیل اطلاعات مالی و نتیجه‌گیری از آنها برای ارائه پیشنهادات به مدیران بالادستی را داشته باشید.

۳- آیا شغل حسابداری در آینده با پیشرفت تکنولوژی از بین خواهد رفت؟

بر اساس گزارش اداره آمار بازار کار آمریکا، در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹ تعداد شغل برای حسابدارها و حسابرس‌ها ۴ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. علاوه بر این مرکز پژوهش‌های این اداره، حسابداری را در بین ۱۳ شغل برتر آمریکا قرار می‌دهد. بر اساس تحقیقات پژوهشگران این مؤسسه، تکنولوژی جایگزین انسان در همه زمینه‌های مرتبط با حسابداری نخواهد شد و در نهایت مدیران مالی و حسابداران خبره، تصمیم‌گیرندگان و تحلیل گران اصلی در شرکت‌ها خواهند بود.