یک سال پیش، یک پاکت چیپس سیب زمینی در فروشگاه مواد غذایی بهطور متوسط ۰۵/ ۵ دلار قیمت داشت، اما این روزها، این پاکت ۰۵/ ۶ دلار قیمت دارد. یک دوجین تخم مرغ که میتوانستند با قیمت ۸۳/ ۱ دلار خریداری شوند، اکنون بهطور میانگین به قیمت ۹۰/ ۲ دلار رسیدهاند. یک بطری دو لیتری نوشابه که ۷۸/ ۱ دلار قیمت داشت، اکنون ۱۷/ ۲ دلار برای خریدار هزینه دارد.
اما مورد دیگری نیز بسیار افزایش یافته است و آن سود شرکتهای ارائهدهنده مواد غذایی است. در اواسط اکتبر، شرکت پپسی که قیمت نوشیدنیها و چیپسهایش در سه ماه آخر ۱۷ درصد نسبت به سطح سال قبل افزایش یافت، گزارش داد که سود سه ماه سوم آن بیش از ۲۰ درصد رشد کرده است. به همین ترتیب، کوکاکولا سود خود را ۱۴ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داد که تا حد زیادی به لطف افزایش قیمتها بود. رستورانها نیز هر روز گرانتر میشوند، چیپوتلی شرکت فستفود آمریکایی، که اعلام کرد قیمتها تا پایان سال تقریبا ۱۵ درصد بیشتر از سال قبل خواهد بود، در سه ماه اخیر ۱/ ۲۵۷ میلیون دلار سود گزارش کرد که نزدیک به ۲۶ درصد نسبت به سال قبل افزایش نشان میدهد.
اگرچه شرکتهای مواد غذایی نمونههای برجستهای از انتقال سریع تورم از تولیدکنندگان به مصرفکنندگان هستند، اما این روند در طیف گستردهای از صنایع مشهود است. مدیران اجرایی بانکها، خطوط هوایی، هتلها، شرکتهای کالاهای مصرفی و سایر شرکتها گفتهاند که مشتریان پول کافی برای خرج کردن دارند و میتوانند قیمتهای بالاتر را تحمل کنند. برای سالها، شرکتهای مواد غذایی و رستورانها معمولا قیمتها را با گامهای کوچک افزایش میدادند، زیرا نگران بودند که افزایشهای شدید قیمت، مصرفکنندگان را بترساند و آنها را به دنبال گزینههای ارزانتر سوق دهد. اما در سال گذشته، با افزایش دستمزدها و هزینه مواد اولیه مورد استفاده برای تهیه خوراکیهایی مانند کلوچه، چیپس، نوشابه و مواد بستهبندی، شرکتهای مواد غذایی و رستورانها شروع به انتقال این هزینهها به مشتریان کردند.
اما در میان نگرانیهای فزاینده مبنی بر اینکه اقتصاد ممکن است به سمت رکود پیش رود، برخی از شرکتهای مواد غذایی و رستورانها به افزایش قیمتها ادامه میدهند، حتی اگر هزینههای ناشی از تورم خودشان پوشش داده شده باشد. منتقدان میگویند که این حرکتها تماما در جهت افزایش سود است نه پوشش هزینهها. کوکاکولا، پپسی کو و چیپوتل به درخواستها برای اظهارنظر در این خصوص پاسخ ندادند.
کایل هریگ، رئیس Accountable.US، میگوید: تماسهای کنفرانسی بین مدیران شرکتها، تحلیلگران، سرمایهگذاران و رسانهها که درباره نتایج مالی شرکتها در یک دوره معین بحث میکنند، به ما میگویند که شرکتها از تورم، همهگیری کووید و چالشهای زنجیره تامین، به عنوان بهانهای برای اغراق در هزینههای خود استفاده کردهاند. تاکنون، شرکتهای مواد غذایی و رستورانها توانستهاند قیمتها را افزایش دهند، زیرا اکثر مصرفکنندگان، در حالی که از هزینه زیاد رفتوآمد به خواربارفروشیها یا هزینه سفارش مواد غذایی نسبت به یک سال قبل، آزردهاند، اما تمایل به پرداخت آنها را داشتهاند. اما خریداران زیادی وجود دارند، از جمله کسانی که درآمد کمتری دارند یا بازنشستگان با بودجه ثابت، که میگویند قیمتهای بالاتر منجر به تغییر در روال زندگی آنها شده است.
طبق گزارش اداره آمار کار، طی سال گذشته، قیمت مواد غذایی مصرفشده در خانهها ۱۳ درصد افزایش یافته است و برخی از اقلام حتی از این هم فراتر رفتهاند. غلات و محصولات نانواییها نسبت به سال گذشته ۲/ ۱۶ درصد رشد داشتهاند و پس از آن لبنیات با ۹/ ۱۵ درصد افزایش در رتبه بعدی قرار دارند. این در حالی است که هزینه غذا خوردن در رستورانها در مدت مشابه ۵/ ۸ درصد افزایش یافته است.
حتی مدیران شرکتهای مواد غذایی نیز از پذیرش قیمتهای بالاتر مواد غذایی توسط مصرفکنندگان شگفتزده شدهاند. جیمز کوینسی، مدیر اجرایی کوکاکولا، طی تماسی با سرمایهگذاران، گفت که مشتریان با وجود چالشهای اقتصادی به خرید محصولات این شرکت ادامه میدهند. کوینسی میگوید: در مواجهه با این فشارها، مصرفکنندگان انعطافپذیر باقی ماندند و ما همچنان به سرمایهگذاری روی برندهای محبوبمان ادامه میدهیم تا ارزش بازار و رشد کسبوکار خود را افزایش دهیم.به همین ترتیب، سرمایهگذاران و تحلیلگران از نزدیک تداوم افزایش قیمت در چیپوتلی را دنبال میکنند و در این فکر هستند که چه زمانی قیمت این محصولات برای مشتریانش زیاد از حد خواهد شد. در اواخر اکتبر، این شرکت گفت که حاشیه سود آن در سه ماه سوم افزایش یافته است، زیرا توانسته بود قیمتهای پرداختی را سریعتر از رشد هزینههای خود افزایش دهد.
این شرکت اعلام کرد که قیمتهای آن در سه ماه پایانی سال نزدیک به ۱۵ درصد بیشتر از سال قبل خواهد بود.با این حال، برخی شکافها در حال ظهور هستند. همه شرکتها سود خود را افزایش ندادهاند. برای مثال، سود مکدونالدز به دلیل اینکه دلار پرقدرت ایالات متحده، دیگر ارزهای جهانی را تضعیف کرده، کاهش یافت. بر اساس دادههای شرکت تحقیقاتی Information Resources، قیمتهای بالای گوشت، ماهی تازه و غذاهایهای نیمه آماده منجمد باعث شده است که برخی از مردم از خرید این محصولات خودداری کنند. مدیران رستوران Darden در ماه سپتامبر طی تماسی با تحلیلگران گفتند که خانوارهایی با درآمد سالانه کمتر از ۵۰ هزار دلار، اثرات کلی تورم را احساس میکنند و کمتر در رستورانهای زنجیرهای آنها غذا میخورند.
مدیران تریهوس فودز، شرکتی که کلوچه، کراکر، ترشیجات و نوشیدنی برای خردهفروشان تولید میکند، در تماسی در ماه اوت به تحلیلگران والاستریت گفتند، در فروشگاههای مواد غذایی، مصرفکنندگان در ماه مارس بهطور فزایندهای به سمت برندهای ارزانتر رفتند. استیو اوکلند، مدیر اجرایی تریهوس فودز، به تحلیلگران اعلام کرد که مصرفکنندگان در حال ایجاد تغییراتی برای کاهش هزینههای خود هستند که شامل استقبال از برندهای فروشگاهی ارزانتر است.