مطابق اظهارات رییس سازمان برنامه و بودجه کشور طرح ارایه کالا برگ الکترونیکی نه تنها امسال اجرا نمی شود بلکه پرداخت یارانه نقدی به مردم احتمالا درسال آینده نیز ادامه دار خواهد بود.

طرح ارایه کالا برگ الکترونیکی پس از گذشت شش ماه از حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی هنوز شکل اجرایی به خود نگرفته است، حال ازآنجایی که قراراست لایحه پیشنهادی بودجه سال آینده طی هفته های آینده ازسوی دولت به مجلس تقدیم شود، بنابراین بعید به نظرمی رسد این طرح درماههای پایانی سال عملیاتی شود چرا که نه دولت اراده چندانی برای اجرای آن دارد و نه اینکه کسی مطالبه گر اجرای چنین طرحی است زیرا پس از گذشت چند ماه پرداخت یارانه نقدی، مردم به این پول عادت کرده و در این شرایط نامساعد اقتصادی خیلی ها روی آن حساب بازکرده اند. اقدامی که البته منجربه انحراف تخصیص این پول برای خرید کالاهای اساسی سبد مصرف اغلب خانوارهای قشر فرودست جامعه شده و خیلی ها به دلیل مشکلات و گرفتاریها بخصوص برای تامین هزینه اجاره بهاء مسکن و … دریافت یارانه نقدی را که قراربود صرف خرید مایحتاج سفره آنها شود معمولا در جایی دیگرهزینه می کنند.

ابهام در اجرای طرح ارایه کالابرگ الکترونیکی
نتیجه چنین رویکردی به کاهش تهیه کالاهای اساسی گران قیمت چون روغن، برنج، گوشت و … از سوی خیلی ها در پی حذف ارز ترجیحی و آزاد سازی قیمت کالاهای اساسی دربازار شده است. حال اینکه روند پرداخت یارانه ها در سال آینده چگونه و به شکلی خواهد بود برای مردم سئوال است اما با توجه به اظهارات اخیرسید مسعود میرکاظمی، رییس سازمان برنامه و بودجه کشورمبنی بر اینکه “همین میزان یارانه ( ۳۰۰ و ۴۰۰ تومانی) سال آینده نیز پرداخت می‌شود” و با قاطعیت اعلام نکرده است؛ پرداخت یارانه ها در سال ۱۴۰۲ بصورت غیر نقدی و در قالب کالابرگ الکترونیکی ارایه می شود، بیانگرآن بوده که احتمالا یارانه ها درسال آینده نیز نقدی به مردم داده خواهد شد مگر اینکه در بررسی لایحه بودجه سال آینده نمایندگان مجلس نسبت به علل ناکارآمدی دولت درعدم اجرای این طرح درسالجاری وعملیاتی شدن قطعی آن درسال آینده دولت را ملزم به این کارکنند.

البته اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی نیازمند برنامه ریزی از قبل تعیین شده و انجام هماهنگی بین دستگاههای تصمیم گیرنده و اجرا کننده است در حالی که مشاهده می شود دولت و در ذیل آن سازمان برنامه و بودجه نسبت به این موضوع خیلی جسور نیست همچنین سایر دستگاههای اجرایی نیز برای عملیاتی شدن چنین طرحی هر کدام توپ را به زمین دیگر می اندازند آن‌طور که وزیر اقتصاد اخیرا درباره حذف ارز ترجیحی و موضوع کالابرگ الکترونیک اعلام کرد، در برنامه فعلی دولت استفاده از روش‌های شبه‌نقد مطرح نیست، اما براساس برنامه اجرایی سال آینده، مسوولیت پیاده‌سازی این طرح برعهده همکاران در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.

با این حال برخی کارشناسان اقتصادی بر این باورند که نه اوضاع ان قدر بد است که به غیر از جامعه ای محدود که تحت پوشش کمیته امداد و بهریستی هستند، اقلام یارانه ای خوراکی دریافت کنند و نه خود دولت تمایلی به اجرای چنین طرحی دارد زیرا با افزایش نرخ تورم عملا ارزش یارانه نقدی کم شده در حالی که یارانه غیر نقدی با نرخ تورم بالای امسال و عدم کنترل ان در سالهای بعد هزینه بیشتری بر دوش دولت برای تامین اقلام غیر نقدی می گذارند آن چنان که با ۴۰ هزار تومان یارانه اکنون نصف شانه تخم مرغ می توان گرفت!

دولت مطابق قانون باید به تعهدات خود در خصوص اجرای طرح ارایه کالابرگ به مردم عمل می کرد اما این کار را نکرد، سهل انگاری که منجر به انحراف پولی شده است که مردم درقالب یارانه می گیرند اما خیلی ها این یارانه را به جای خرید کالاهای اساسی صرف نیاز ضروری دیگر می کنند

تمرد دولت از قانون اجرای ارایه کالابرگ الکترونیکی به مردم

جبارکوچکی نژاد، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با «بازار» درباره علل عدم اجرای طرح کالا برگ الکترونیکی از سوی دولت و اقدامات مجلس در این زمینه گفت: دولت مطابق قانون باید به تعهدات خود در خصوص اجرای طرح ارایه کالابرگ به مردم عمل می کرد اما این کار را نکرد سهل انگاری که منجر به انحراف پولی شده است که مردم درقالب یارانه می گیرند اما خیلی ها این یارانه را به جای خرید کالاهای اساسی صرف نیاز ضروری دیگر می کنند.

وی با بیان اینکه دولت حداقل بایستی امسال استارت اجرای طرح ارایه کالابرگ الکترونیکی را می داد، افزود: گویا دولت اعتقادی به اجرای این طرح را ندارد وگرنه طبق قانون همان ماههای اولیه باید چنین طرحی را عملیاتی می کرد. البته مسئولان دولت قبلی اعلام کرده بودند زیرساخت های اجرای چنین طرحی را آماده کرده اند اما اینکه چرا دولت چنین طرح مهمی که با معیشت مردم سرو کار دارد بی توجه است جای سئوال دارد.

انحراف پول یارانه های نقدی ازخرید کالاهای اساسی

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: خواسته مجلس از دولت این است با توجه به حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی و به دنبال آن گران شدن نرخ کالاهای اساسی همچنین تاثیرگذاری مستقیم وغیرمستقیم اجرای این طرح بر رشد قیمت همه کالاها و خدمات در بازار از ابتدا فکری اساسی برای آن می کرد حال که حذف ارزترجیحی موجب شده تا قیمت ها در بازار روندی افزایشی به خود گیرند دولت بایستی با ارایه کالابرگ های الکترونیکی حداقل به فکر سبد مصرف خانوارها بود نه اینکه با پرداخت یارانه های نقدی به مردم زمینه برای منحرف شدن پول یارانه به خرید کالاهای اساسی را فراهم می کرد.

کوچکی نژاد با بیان اینکه مجلس به دولت اعتماد کرد که طرح ارایه کالا برگ الکترونیکی را اجرا کند، افزود: ازآنجایی که پرداخت یارانه غیرنقدی مد نظرمجلس و کارشناسان است اما دولت همچنان یارانه ها را بصورت نقدی به مردم می دهد، افزود: معلوم نیست رویکرد دولت درچگونگی پرداخت یارانها درسال آینده چگونه و به چه شیوه ای باشد اما آنگونه که مشخص است در اجری چنین طرحی ناتوان بوده و مجلس نیز چنین موضوعی را پیگیری می کند.

ارز ترجیحی حذف شد اما کالابرگ به مردم نرسید

جعفرقادری، اقتصاددان و دیگرعضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی نیز درگفتگو با «بازار» گفت: اینکه دولت اقدامی در راستای اجرای طرح ارایه کالابرگ الکترونیکی نکرد مسئله مبهمی است و حل چنین مسئله ای احتمالا به هزینه کرد و تامین منابع مورد نیاز آن برگردد. البته بنده قبل از اینکه ارز ترجیحی حذف شود اعلام کردم که دولت برای جبران آن باید حتما کالابرگ الکترونیکی یا کوپن را به مردم بدهد تا با آزاد سازی قیمت کالاهای اساسی فشار به آنها وارد نشود اما پس از اجرایی شدن این طرح دولت به پرداخت یارانه نقدی روی آورد و اعلام کرد؛ پرداخت یارانه نقدی یک یا دو ماهه به دلیل تامین زیرساخت های این طرح طول می کشد اما آنگونه که مشاهده می کنید این روند شش ماه است ادامه دارد.

وی خاطر نشان کرد: نمایندگان مجلس به دولت اجازه دادند ارز ترجیحی حذف شود اما نگفتند این نوع ارز حذف و به جای آن با توجه به گرانی کالاهای اساسی در بازار یارانه آن را به صورت نقدی به مردم بپردازد زیرا پرداخت یارانه نقدی چاره ساز نیست و این نوع یارانه بایستی در قالب کارت الکترونیک یا کالابرگ باشد تا دسترسی مردم به کالاهای اساسی ارزان قیمت از این طریق فراهم شود. بنابراین بعید به نظر می رسد دولت مشکلی در خصوص زیرساخت ها برای اجرای چنین طرحی داشته باشد.

بنا به این گزارش، اجرای طرح کالابرگ و زمان دقیق آن در حالی در هاله‌ای از ابهام قرار دارد که هم‌اکنون حدود ۶ ماه از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی می‌گذرد و قرار بود دو ماه یارانه نقدی به حساب‌ها واریز و پس از آن، طرح کالابرگ اجرایی شود. این در شرایطی است که تاکنون دولت ۶ واریزی بابت یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به حساب خانوار داشته است. حال با توجه به ماههای پایانی سال بعید به نظر می رسد اقدامی در این راستا انجام شود از طرفی از سخنان رئیس سازمان برنامه و بودجه مشخص است که سال دیگر نیز در صورت عدم تامین زیرساختها و رویکر آزمایشی اجرای این طرح به احتمال زیاد پرداخت یارانه ها همچنان به صورت نقدی باشد.