مدیریت بازار از دسته اقداماتی است که توجه به آن توسط دولت، موجب شفافیت در قیمت و جلوگیری از تخلفات در آن می‌شود.
مدیریت بازار از دسته اقداماتی است که توجه ویژه به آن توسط دولت موجب شفافیت در قیمت، عدم خروج بازار از تعادل با اخبار جعلی و جلوگیری از تخلفات می‌شود و در این مسیر هوشمندسازی مبادی نظارتی و تنظیم بازار به منظور سرعت و دقت بیشتر این فرآیند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در طول یک‌سال اول فعالیت دولت سیزدهم، وزارت صمت برنامه مدونی برای مدیریت بازار و تسهیل تنظیم‌گری انجام داده است و در این راستا نظام تنظیم بازار کالاهای بورسی با تدوین ۲۶ ابزار تنظیم‌گری برای گروه‌های کالایی هوشمندسازی شده است.
تنظیم‌گری کالاهای بورسی
شفاف‌سازی عرضه و تقاضا و قیمت در زنجیره مواد معدنی در کالاهایی مانند گندله و کلوخه آهن، کنسانتره آهن، گندله و آهن اسفنجی انجام شده است که منجر به افزایش ۱۷۴% حجم معاملات در نیمه اول امسال بورس کالا نسبت به دوره مشابه سال قبل شده است.
سازوکارهای تأمین مواد اولیه فولادی با راه‌اندازی سازوکار عرضه تلفیقی در بورس و با حذف سهمیه‌ها و امضاهای طلائی و همینطور حذف محدودیت تأمین مواد اولیه برای واحدهای تولیدی اصلاح شد که موجب بهره‌وری بالاتر و سهولت در افزایش تولید این کالاها شد و با توجه به کارایی این روش، وزارت صمت، استفاده از این مدل برای تامین مواد اولیه پتروشیمی را پیگیری نموده است که با همکاری وزارت صمت و وزارت نفت مقدمات این کار فراهم شده است و به زودی فرآیند آن تکمیل خواهد شد.
با اجرای سازوکار جدید در تنظیم بازار، علی‌رغم وجود تورم ۴۰ درصدی و افزایش قیمت‌های جهانی و نرخ ارز، قیمت بسیاری از کالاهای بورسی کاهش یافته و یا تثبیت شد.
به طور مثال قیمت ورق گرم در شروع فعالیت دولت سیزدهم در محدوده ۲۰.۹ میلیون تومان بر تن بود و در حال حاضر و با کاهش ۲۶ درصدی به محدوده ۱۵.۶ میلیون تومان بر تن کاهش‌یافته است و همچنین قیمت میلگرد داخلی کشور در بورس کالا محدوده ۱۴ الی ۱۴.۵ هزار تومان در نوسان بوده و از ابتدای دولت سیزدهم کاهش ۱۵ درصدی دارد.
قیمت سیمان نیز در بازار در ابتدای شهریور سال گذشته حدود ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر کیسه ۵۰ کیلوگرمی بود که با اقدامات فوری انجام شده، قیمت در ۲۰ شهریور سال گذشته به ۵۲ هزار تومان کاهش یافت و قیمت سیمان هم اکنون و برخلاف افزایش تورم و کلیه مولفه‌های هزینه‌ای، به نرخ ۴۸ هزار تومان رسیده است.
شفاف‌سازی قیمت کالا با درج قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده
در رابطه با نظام توزیع نیز، اصلاح سازوکارهای نظام توزیع با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله درج قیمت تولیدکننده بر روی کالاها که برای اولین بار اتفاق افتاده است و همینطور با اجرای برنامه‌های زمان‌بندی شده از سال گذشته و طی ۴ مرحله برای الزام درج قیمت تولیدکننده بر روی کالاها، از تیرماه ۱۴۰۱ قیمت کالاهای دارای قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده که در حدود ۳۵۰۰۰ قلم کالا می‌باشد در سامانه ۱۲۴ نیز بارگذاری شد.
طرح درج قیمت تولیدکننده روی کالا با دستور سیدرضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت به منظور شفاف سازی قیمت انواع کالاها اجرایی شده است و بر اساس این طرح تولیدکنندگان باید قیمت تمام شده کالاهای تولیدی را روی انواع کالاها ثبت کنند. همچنین عرضه کنندگان و فروشندگان نیز مکلف هستند که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا واحدهای صنفی قیمت مصرف کننده را براساس سود تعیین شده توسط وزارت صمت درج کنند.
این طرح که هدف از اجرای آن جلوگیری از گران فروشی و کنترل قیمت است، در ۶ مرحله تعریف شده که تاکنون ۴ مرحله آن اجرا شده و دو مرحله نهایی آن برای آسیب شناسی و رفع اشکالات احتمالی مراحل قبلی، به سال آینده موکول شده است.
مرحله ششم طرح «درج قیمت تولیدکننده» مربوط به درج قیمت تولید روی کالاهای اساسی بسته بندی شده از قبیل مرغ، گوشت، برنج، شکر و … است که به دلیل اهمیت این نوع کالاها در سفره مردم اجرای آن به تیرماه سال آینده موکول شده تا هر گونه اشکال احتمالی در اجرای طرح مذکور رفع و این مرحله با کمترین مشکل، اجرایی شود.
به گفته سید رضا فاطمی امین، وزیر صمت با اجرای این پروژه شاهد کاهش قیمت ۵ هزار قلم کالا در سال گذشته بودیم.
