جاده چالوس یکی از محورهایی است که هر ایرانی از آن خاطره‌ای دارد، خاطره‌ای به عمر ۸۸ سال و حالا در روزهایی مقارن با زمان راه اندازی این محور قدیمی و تاریخی است، کارشناسان و مسئولان بر این باورند که باید هر چه سریعتر برای حفظ و بقای آن فکری کنند تا مانند مسیرهای کوهستانی مشابه در دنیا به موزه تبدیل شود نه اینکه به خاطره‌ها بپیوندند.
جاده چالوس که امروز از آن با نام محور قدیم کرج -چالوس یاد می‌شود، آذر ماه سال ۱۳۱۲ افتتاح شد و پس از پنج سال یعنی در سال ۱۳۱۷ تونل کندوان در آن احداث شد، این محور که در روزهای گذشته ۸۸ ساله شد، با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند و دردسرهایی برای راهداران و مردم ایجاد کرده که به گفته مسئولان و کارشناسان باید هر چه سریعتر برای آن فکری کرد تا این محور قدیمی به جای تبدیل شدن به موزه و یک مکان توریستی تبدیل به خرابه و خاطره‌ای تمام شده برای مردم ایران نشود.
جاده چالوس یکی از مهمترین محورهای دسترسی به شمال ایران برای مردم تهران و کرج است که از شهر کرج در استان البرز شروع و به چالوس در مازندران وصل می‌شود. برخی این جاده را یکی از زیباترین جاده‌های جهان می‌دانند. محور چالوس – کرج از بی نظیرترین مناظر و چشم‌اندازهای بکر و طبیعی و از پرطرفدارترین مسیرهای منتهی به شمال کشور بوده که همین امر گاهی سبب ترافیک‌های سنگین در تعطیلات می‌شود و این جاده را به جاده‌های پر رفت و آمدترین محورهای مواصلاتی تبدیل کرده است.
با این وجود اما جاده چالوس هر سال که از عمرش می‌گذرد فرسوده‌تر شده و تعداد مسدودی‌های موقت کوتاه مدت و میان مدت آن در سال به ویژه در روزهای زمستان بیشتر و بیشتر می‌شود؟ اما در این میان راه حل چیست؟ آیا باید برای نوسازی یا بازسازی آن هزینه و اعتبار بیشتری خرج کرد؟ تعریض آن راه‌حل اصلی است یا آنکه باید آن را برای آیندگان و به عنوان نمادی تاریخی نگه‌داری کرد؟
فرهاد مهریاری – مدیرکل دفتر مدیریت بحران و تجهیز ماشین‌آلات و راهدارخانه‌های سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای- در این باره به ایسنا گفت: محور چالوس در نوع خودش و در زمانی که ساخته شده بی‌نظیر است و آن را باید با راه‌های مشابه‌ای که در دنیا ساخته شده مقایسه کنیم.
اعتبار ۷۰ میلیاردی برای روسازی جاده چالوس
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و تجهیز ماشین‌آلات و راهدارخانه‌های سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اظهار کرد: البته روسازی و به‌سازی محور چالوس برای استفاده تا بهره‌برداری کامل از آزادراه تهران-شمال می‌تواند یکی از راهکارهای کوتاه مدت باشد اما در شرایط کنونی این کار به ازای هر کیلومتر به حدود یک میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و در حال حاضر حدود ۷۰ کیلومتر از این محور نیاز به اجرای این عملیات دارد.
آزادراه تهران-شمال جایگزینی ضروری برای جاده چالوس
وی افزود: در کشورهای دیگر از این مسیرهای کوهستانی زیبا و با قدمت بالا به عنوان نمونه و مسیرهای تفرجگاهی و تفریحی استفاده شده و در قالبی مانند موزه از آن‌ها بهره‌برداری می‌کنند. البته در ایران نیز آزادراه تهران-شمال محور جایگزینی است که در حال ساخت و بهره‌برداری بوده و می‌توان پس از تکمیل آن همین برنامه‌ریزی را برای جاده چالوس داشت. البته در آینده باید مانند کشورهای دیگر برای نگه‌داری از این محور آن را تبدیل به موزه‌راه، پارک یا محدوده توریستی بزرگی کرد تا با دریافت ورودی از مردم و توریست‌ها هزینه‌های نگه‌داری از آن تامین شود.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران و تجهیز ماشین‌آلات و راهدارخانه‌های سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای ادامه داد: یکی از راهکارها برای حفاظت از محور چالوس این است که بتوانیم محدودیت‌های عبور و مرور بیشتری در آن اعمال کنیم که البته طی سالیان گذشته این اتفاق تا حدودی رخ داده است و به عنوان مثال عبور و مرور برای تریلی‌ها و اتوبوس‌ها با ممنوعیت و محدودیت‌های بسیاری مواجه شده است. البته باید سعی کنیم تا در زمان‌هایی که بارش‌های سنگین، طوفان یا بهمن در این محور رخ می‌دهد، عبور و مرور در آن را قطع کنیم تا برف روبی، نمک‌پاشی و دیگر اقداماتی که در نهایت به این محور آسیب می‌رساند در آن اتفاق نیافتد. چرا که هر گونه تغییر و دست بردن در این جاده می‌تواند آسیب‌زا باشد.
مهریاری با بیان اینکه نباید دست به طبیعت جاده چالوس دست زد، گفت: بر خلاف اعتقاد برخی افراد، نمی‌توان به جاده چالوس دست زد. یعنی نمی‌توان آن را تعریض یا اصلاح کرد چرا که کل بافت و ساختار هندسی‌اش بهم می خورد و دیگر نمی‌توانید پیچ های تند و پشت سر هم آن را داشته باشید. به عنوان مثال هزار چم به خاطر شکل هندسی‌اش به هزار چم معروف شده است چنین جاده‌ای را هیچ وقت و در هیچ جای دنیا تعریض نمی‌کنند.
وی تاکید کرد: مهمترین و بهترین راهکار برای حفاظت از جاده چالوس ساخت هر چه سریعتر محور جایگزین و استفاده از محور قدیم به عنوان مسیری تابستانه است. چرا که با توجه به سنی که دارد در بقیه مواقع نباید به این راه زیاد دست زد. سنگ‌های بالادست این محور با هوازدگی مواجه شده و در بارش‌های آتی شاهد ریزش‌های بیشتر در این محور خواهیم بود.
